Madera lewady, szlaki turystyczne i trekkingowe – mapa, opisy, informacje

Szlaki czy lewady?

Na Maderze nazwy “szlaki” i “lewady” używane są często zamiennie, ale gdyby wejść w szczegóły to nie każdy szlak jest lewadą i nie każda lewada jest szlakiem.
Czym jest szlak nie trzeba tłumaczyć, za to przyda się kilka słów na temat tego czym jest lewada.
Madera pokryta jest systemem koryt albo inaczej mówiąc otwartych, niewielkich kanałów służących do transportowania wody deszczowej z północy na południe wyspy. Lewady powstały w XVI wieku i służyły nawadnianiu znajdujących nie na południu upraw owoców (głównie bananowców) i trzciny cukrowej. Chłodna woda z północy wyspy nadaje się do tego doskonale.
Łącznie powstało około 200 lewad o całkowitej długości 2500 km.
Wzdłuż lewad biegną ścieżki, które pozwalają utrzymać stan techniczny i drożność kanałów. Lewady transportują wodę wykorzystując jedynie spadki grawitacyjne i nie są w żaden sposób wspomagane dodatkowymi urządzeniami. Jako system nawadniania wykorzystywane są nieustannie do dzisiaj.
Cześć ścieżek biegnących wzdłuż lewad wykorzystywana jest dodatkowo w celach turystycznych i można nimi bezpiecznie spacerować. Stąd często szlaki nazywane są lewadami, a lewady szlakami.

Ile szlaków jest na Maderze?

Aktualnie na Maderze wyznaczonych i oznakowanych jest 30 szlaków (część z nich bywa okresowo zamknięta). Niektóre biegną ścieżkami wzdłuż lewad, a część ma niezależny przebieg. Szlaki są numerowane i oznaczone w terenie drewnianymi tabliczkami.
Warto zwrócić uwagę na numerację szlaków. Numery niektórych z nich mają podwójne oznaczenia cyfrowe rozdzielone kropką. Jest więc szlak numer PR 1 oraz szlaki o numerach PR 1.1, PR 1.2 oraz PR 1.3. Czy ta numeracja ma jakieś znaczenie? Oczywiście że tak!
Jeżeli jakieś szlaki mają wspólną pierwszą cyfrę to oznacza, że zaczynają się w tym samym miejscu. Mają więc wspólny jeden punkt węzłowy.
W przypadku podanych powyżej wspólnym punktem jest najwyższy szczyt Madery, czyli Pico Ruivo.

Mapa szlaków na Maderze

Poniżej zamieszczam mapę Madery z przybliżoną lokalizacją szlaków. Jeżeli chcesz sprawdzić położenie jakiegoś po prostu odszukaj jego numer na poniższej mapie.
Znajomość przybliżonej lokalizacji szlaków pozwoli Ci łatwo zaplanować kolejność zwiedzania interesujących cię atrakcji. Ułatwi także wybór odpowiedniego miejsca na nocleg, położonego w pobliżu interesujących cię szlaków.
Bardziej szczegółowe mapy lewad i wszystkich szlaków znajdziesz przy krótkich opisach w dalszej części tekstu.
Niektóre szlaki (te najbardziej popularne) opisałem bardziej szczegółowo, poświęcając im osobne wpisy ze zdjęciami. Linki do takich wpisów (o ile istnieją) znajdziesz w treści poniżej.

Opłaty za wejście na lewady

Od 28.10.2024 wstęp na wybrane jest płatny. Dotyczy to lewad:
– PR1 Vereda do Areeiro
– PR1.2 Vereda do Pico Ruivo
– PR6.1 Levada do Risco
– PR8 Vereda da Ponta de São Lourenço
– PR9 Vereda do Caldeirão Verde
– PR11 Vereda dos Balcões
– PR18 Levada do Rei

Od 01.01.2025 wstęp na wszystkie lewady ma być płatny. Potwierdzenie tej informacji (o ile wejdzie w życie) znajdziesz na stronie, na której dokonuje się opłat (link poniżej).

Zwolnieni z opłat są mieszkańcy wyspy i dzieci do 12 roku życia.

Opłaty za wstęp na lewadę należy dokonać samodzielnie przez internet na stronie: https://simplifica.madeira.gov.pt/

Opisy szlaków

Poniżej zamieszczam krótką charakterystykę wszystkich oficjalnych szlaków i lewad dostępnych na Maderze.
Wszystkich lewad na wyspie jest oczywiście dużo więcej, ale nie są w żaden sposób oznakowane i nie są przystosowane do ruchu turystycznego. Nie mam też na ich temat takiej wiedzy, żeby móc to jakoś sensownie opisać.
Ograniczę się więc do zaproponowania tylko tych oznakowanych, opisanych oficjalnymi mapami i utrzymywanych w odpowiednim dla ruchu turystycznego stanie technicznym.

PR 1 – Vereda do Pico do Areeiro

Zdaniem wielu najpiękniejszy szlak na Maderze. Łączy trzy najwyższe szczyty na wyspie. Wiedzie malowniczymi górskimi ścieżkami, półkami skalnymi i tunelami. Szczegółowy opis szlaku znajdziesz w osobnym wpisie: Szlak z Pico do Arieiro na najwyższy szczyt Madery Pico Ruivo (PR1 Vereda do Areeiro) – mapa, opis, dojazd, parking

Początek szlaku: parking na szczycie Pico do Arieiro
Współrzędne początku szlaku:
32°44’05.8″N 16°55’43.2″W
32.734936, -16.928672 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Pico do Ruivo
Współrzędne końca szlaku:
32°45’32.0″N 16°56’33.1″W
32.758883, -16.942525 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 5,6 km (ścieżka zachodnia), 7 km (ścieżka wschodnia)
Czas przejścia: 3 h 30 min (w jedną stronę)
Poziom trudności: powyżej średniego

Oficjalna mapa: szlak PR 1 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 1.1 – Vereda da Ilha

Dość długi ale malowniczy szlak z niewielkiej wioski Ilha na najwyższy szczyt Madery Pico Ruivo. W oficjalnych materiałach za punkt startowy szlaku podaje się schronisko pod szczytem Pico Ruivo, ale jest to dla mnie trochę nielogiczne. Do schroniska nie da się bowiem dotrzeć żadnym środkiem transportu (trzeba tu dojść kilka kilometrów np. innym szlakiem). Trudno więc uznać to miejsce za punkt startowy.
Lepszym punktem startowym jest wioska Ilha, do której można dojechać samochodem, a w oficjalnych folderach podawana jest jako zakończenie szlaku.
Odwrócę więc kolejność i dla mnie początkiem szlaku będzie Ilha, a koniec będzie na szczycie Pico Ruivo. W tym układzie szlak na całej swojej długości od Ilha do Pico Ruivo biegnie pod górę.

Początek szlaku: wioska Ilha
Współrzędne początku szlaku:
32°48’21.4″N 16°54’42.0″W
32.805950, -16.911656 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: szczyt Pico Ruivo
Współrzędne końca szlaku:
32°45’32.2″N 16°56’34.9″W
32.758951, -16.943026 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 8,2 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 3 godziny (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 1.1 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 1.2 – Vereda do Pico Ruivo

Ten szlak to najkrótszy i najszybszy sposób, żeby zdobyć najwyższy szczyt madery Pico Ruivo. Jeżeli dysponujesz słaba kondycją lub masz mało czasu, a chcesz zdobyć Pico Ruivo, to ten szlak będzie dobrym wyborem.

Początek szlaku: Achada do Teixeira
Współrzędne początku szlaku:
32°45’53.3″N 16°55’16.1″W
32.764811, -16.921133 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: szczyt Pico Ruivo
Współrzędne końca szlaku:
32°45’32.2″N 16°56’34.9″W
32.758951, -16.943026 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 2,8 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 1 godzina 30 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 1.2 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 1.3 – Vereda da Encumeada

Długi i zróżnicowany szlak prowadzący z przełęczy Encumeada na szczyt Pico Ruivo. W trakcie spaceru będzie do pokonania kilka podejść i kilka zejść. Przemierzysz fragment Centralnego Masywu Górskiego, lasy wawrzynowe, zobaczysz wulkaniczne urwiska, wykute w skale jaskinie i majestatyczny widok na dolinę Curral das Freiras.
Przy punkcie startowym na przełęczy Encumeada znajdziesz dwa niewielkie parkingi dla samochodów osobowych.

Początek szlaku: przełęcz Encumeada
Współrzędne początku szlaku:
32°45’15.3″N 17°01’07.1″W
32.754250, -17.018639 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: szczyt Pico Ruivo
Współrzędne końca szlaku:
32°45’32.2″N 16°56’34.9″W
32.758951, -16.943026 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 11,2 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 5 godzin (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 1.3 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 2 – Vereda do Urzal

Szlak wiedzie starą ścieżką używaną kiedyś przez mieszkańców wyspy, do przemieszczanie się między północnym a południowym obszarem wyspy.

Początek szlaku: Faja dos Cardos
Współrzędne początku szlaku:
32°44’33.2″N 16°57’58.5″W
32.742561, -16.966244 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Lombo do Urzal
Współrzędne końca szlaku:
32°46’55.8″N 16°58’42.9″W
32.782172, -16.978581 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 10,3 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 4 godziny 30 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 2 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 3 – Vereda do Burro

Szlak biegnie ze szczytu Pico do Arieiro do Parku Ekologicznego Funchal. Po drodze natkniesz się na dość ciekawą konstrukcję kamiennego igloo, pochodzącego z 1813 roku. W praktyce igloo to specjalna piwnica, która służyła kiedyś do przechowywania lodu dla hoteli i szpitali na wyspie. Zewnętrzna charakterystyczna kopuła jest jedynie wejściem do podziemnej piwnicy, w formie głębokiego szybu: przechowalni lodu.

Początek szlaku: parking na szczycie Pico do Arieiro
Współrzędne początku szlaku:
32°44’05.8″N 16°55’43.2″W
32.734936, -16.928672 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Park Ekologiczny Funchal
Współrzędne końca szlaku:
32°42’04.7″N 16°54’11.2″W
32.701306, -16.903111 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 7,2 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 2 godziny 40 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 3 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 3.1 – Caminho Real do Monte

Szlak Caminho Real do Monte czyli w tłumaczeniu Królewska Droga na Górę łączy Park Ekologiczny Funchal z historycznym centrum, obfitującego w atrakcje turystyczne wzgórza Monte w Funchal.
Szlak częściowo prowadzi wzdłuż lewad (lewada Cales z 1784 roku), przechodzi przez punkt widokowy Pico Alto (1129 m n.p.m.) a następnie przez chwilę pokrywa się z Królewską Ścieżką, czyli dawną drogą dojazdową do góry Monte mającą połączenie z Santaną.

Początek szlaku: Park Ekologiczny Funchal
Współrzędne początku szlaku:
32°42’04.7″N 16°54’11.2″W
32.701306, -16.903111 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: wzgórze Monte
Współrzędne końca szlaku:
32°40’36.3″N 16°54’12.1″W
32.676750, -16.903361 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 4,2 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 2 godziny (w jedną stronę)
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 3.1 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 4 – Levada do Barreiro

Trasa biegnie głównie wzdłuż lewady Levada do Barreiro. W czasie spaceru towarzyszą nam rozległe widoki na dolinę Ribeira de Santa Luzia oraz stolicę Madery, miasto Funchal.
Szlak rozpoczyna się w pobliżu igloo o którym pisał przy okazji opisu szlaku PR 3.

Początek szlaku: Poco da Neve
Współrzędne początku szlaku:
32°43’33.4″N 16°55’29.2″W
32.725944, -16.924778 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Casa do Barreiro na terenie Parku Ekologicznego Funchal
Współrzędne końca szlaku:
32°41’43.3″N 16°54’34.4″W
32.695361, -16.909556 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 5,3 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 2 godziny 10 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 4 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 5 – Vereda das Funduras

Początek szlaku znajduje się na punkcie widokowym Portela (widok na północne wybrzeże Madery), do którego możesz dojechać samochodem. Scieżka biegnie najpierw pasmem górskim Funduras, a potem wzdłuż lewad przez najbardziej okazały fragment znajdującego się liście UNESCO lasu wawrzynowego (Laurissilva Forest). Spacer kończy się we wsi Marocos, gdzie trasa przecina tradycyjne, widowiskowe pola tarasowe.

Początek szlaku: Miradouro do Portela
Współrzędne początku szlaku:
32°44’50.7″N 16°49’31.9″W
32.747411, -16.825536 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: wioska Marocos
Współrzędne końca szlaku:
32°44’15.2″N 16°47’52.5″W
32.737547, -16.797914 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 8,7 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 3 godziny (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 5 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 6 – Levada das 25 fontes

Lewada zaliczana do wąskiej grupy najładniejszych i najbardziej spektakularnych tras spacerowych na wyspie. Jak sama nazwa wskazuje wiedzie wśród 25 źródeł, z których niektóre prezentują się spektakularnie, mając formę wodospadów i skalnych basenów. Przejście tej lewady warto wpisać na listę atrakcji obowiązkowych.
Punkt startowy trasy znajduje się przy drodze, więc łatwo dotrzesz tutaj samochodem. W pobliżu wejścia na szlak dostępny jest parking.

Początek szlaku: punkt widokowy Rabacal
Współrzędne początku szlaku:
32°45’16.7″N 17°08’01.3″W
32.754625, -17.133686 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: 25 Fontes
Współrzędne końca szlaku:
32°45’55.8″N 17°07’31.4″W
32.765506, -17.125378 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 4,6 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 3 godziny (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 6 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 6.1 – Levada do Risco

Przez mniej więcej pierwsze 2,5 km lewada PR 6 oraz PR 6.1 biegną tym samym szlakiem. Potem (niedaleko za znajdującym się na trasie punktem gastronomicznym) lewady rozdzielają się i szlak PR 6.1 biegnie dalej wzdłuż Levada do Risco, aż do imponującego wodospadu, gdzie wędrówka kończy się.
Osoby o przyzwoitej kondycji mogą pokonać lewadę PR 6, a następnie PR 6.1. Wydłuży to całą wędrówkę po PR 6 o dodatkowe 3 km i łącznie będzie do pokonania w obie strony około 12 km.

Początek szlaku: punkt widokowy Rabacal
Współrzędne początku szlaku:
32°45’16.7″N 17°08’01.3″W
32.754625, -17.133686 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: wodospad Risco
Współrzędne końca szlaku:
32°45’35.7″N 17°07’21.5″W
32.759909, -17.122644 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 3km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 2h (w jedną stronę)
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 6.1 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 6.2 – Levada do Alecrim

Krótka i łatwa trasa spacerowa biegnąca wzdłuż Levada do Alecrim, aż do źródeł lewady nad rzeką Ribeira do Lajeado. Ze szlaku można podziwiać widoki na dolinę Rabaçal i Potok Janela.

Początek szlaku: punkt widokowy Rabacal
Współrzędne początku szlaku:
32°45’16.7″N 17°08’01.3″W
32.754625, -17.133686 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Lagoa „Dona Beja”
Współrzędne końca szlaku:
32°45’24.2″N 17°06’44.0″W
32.756734, -17.112212 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 1,8 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 2 godziny
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 6.2 – brak

PR 6.3 – Vereda da Lagoa do Vento

W początkowym fragmencie trasa lewady PR 6.3 pokrywa się z trasą PR 6.2. Szlaki rozdzielają się dopiero po około 1600 metrach. Trasa Vereda da Lagoa do Vento kończy się przy punkcie widokowym, na szczycie skały gdzie znajduje się niewielkie jeziorko. Wypływa strumień wody tworzący wodospad Risco (do podnóża wodospadu prowadzi szlak PR 6.1)

Początek szlaku: punkt widokowy Rabacal
Współrzędne początku szlaku:
32°45’16.7″N 17°08’01.3″W
32.754625, -17.133686 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Lagoa do Vento
Współrzędne końca szlaku:
32°45’36.0″N 17°07’20.3″W
32.759996, -17.122301 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 1,8 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 1 godzina 30 minut
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 6.3 – brak

PR 7 – Levada do Moinho

Szlak prowadzi wzdłuż lewady, która była kiedyś obiektem prywatnym. Mogli z niej korzystać wyłącznie ci, którzy uczestniczyli w finansowaniu jej budow. Lewada znana jest z tego, że funkcjonowało przy niej kiedyś kilka młynów wodnych. Ruiny trzech z nich ((Młyn Achadas, Młyn Cancelas i Młyn Lewada Grande) nadal znajdują się przy lewadzie.

Początek szlaku: Ribeira da Cruz
Współrzędne początku szlaku:
32°49’45.6″N 17°12’30.2″W
32.829342, -17.208383 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Junqueira
Współrzędne końca szlaku:
32°51’19.2″N 17°10’39.2″W
32.855322, -17.177564 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 10,3 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 3 godziny 30 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 7 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 8 – Vereda da Ponta de São Lourenço

Szlak prowadzi wśród zachwycających klifów położonych na wysuniętym daleko półwyspie św. Wawrzyńca. Ta ścieżka to ścisła czołówka najpiękniejszych szlaków spacerowych na Maderze. Obowiązkowy punkt w programie zwiedzania wyspy.
Szczegółowy opis szlaku znajdziesz w osobnym wpisie: Szlak na półwysep św. Wawrzyńca (PR 8 Vereda da Ponta de Sao Lourenco) – mapa, opis, dojazd, parking

Początek szlaku: Baía d’Abra
Współrzędne początku szlaku:
32°44’35.8″N 16°42’03.5″W
32.743263, -16.700973 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Casa do Sardinha
Współrzędne końca szlaku:
32°44’31.8″N 16°41’00.2″W
32.742175, -16.683385 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 3 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 2 godziny 30 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 8 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 9 – Levada do Caldeirao Verde

Bardzo interesujący szlak prowadzący częściowo wzdłuż lewady Caldeirao Verde, przecina kilka zboczy górskich, zachowując przy tym niemal płaski przebieg, bez męczących podejść i zejść. Jak to możliwe? Scieżka prowadzi przez kilka, ręcznie wykutych w skale tuneli. Nie musisz więc wspinać się na szczyt by przeciąć pokonywany masyw w poprzek. W trakcie wyprawy niezbędna jest latarka, bowiem tunele nie są oświetlone.

Początek szlaku: Queimadas Forestry Park
Współrzędne początku szlaku:
32°47’01.6″N 16°54’20.9″W
32.783778, -16.905797 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Caldeirao Verde
Współrzędne końca szlaku:
32°46’27.3″N 16°56’10.9″W
32.774250, -16.936361 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 8,7 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 3 godziny (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 9 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 10 – Levada do Furado

Szlak dla miłośników długich spacerów, prowadzący wzdłuż jednej z najstarszych, wykupionych przez państwo lewad: Lewada do Furado. Łączy się z dwiema innymi lewadami: Juncal i Serra do Faial, niesie więc w sobie wody z trzech regionów: doliny Ribeiro Frio, tarasów Porto da Cruz i gór Santany.

Początek szlaku: Ribeiro Frio
Współrzędne początku szlaku:
32°44’06.5″N 16°53’10.5″W
32.735139, -16.886239 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Portela
Współrzędne końca szlaku:
32°44’44.3″N 16°49’35.4″W
32.745647, -16.826486 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 11 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 5 godzin (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 10 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 11 – Vereda dos Balcoes

Piękny, klimatyczny i bardzo łatwy szlak na punkt widokowy Balcoes, ze spektakularnym widokiem na najwyższe szczyty Madery i dolinę z lasem wawrzynowym.
Szczegółowy opis szlaku znajdziesz w osobnym wpisie: Szlak na punkt widokowy Balcoes: lewada PR 11 Vereda dos Balcoes – mapa, opis, dojazd, parking

Początek szlaku: Ribeiro Frio
Współrzędne początku szlaku:
32°44’07.7″N 16°53’11.1″W
32.735464, -16.886419 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Balcoes
Współrzędne końca szlaku:
32°44’29.7″N 16°53’25.3″W
32.741589, -16.890350 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 1,5 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 1 godzina 30 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 11 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 12 – Caminho Real da Encumeada

Szlak przebiega przez część centralnego masywu górskiego Madery. Jego nazwa “Droga Królewska” nie jest oczywiście przypadkowa. Jest to bowiem historyczna droga, używana kiedyś jako jedna z głównych tras przez wyspę. Zwróć uwagę, że nawierzchnia została wybrukowana.

Początek szlaku: Miradouro da Boca da Corrida
Współrzędne początku szlaku:
32°42’40.0″N 16°59’14.0″W
32.711097, -16.987231 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Encumeada
Współrzędne końca szlaku:
32°45’12.2″N 17°01’15.6″W
32.753397, -17.020989 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 12,5 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 5 godzin (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 12 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 13 – Vereda do Fanal

Szlak na długi i spokojny spacer w otoczeniu malowniczego lasu wawrzynowego. Łączy się z dwoma innymi szlakami: PR 14 oraz PR 15. W pobliżu punktu startowego znajduje się niewielki parking.

Początek szlaku: Assobiadores
Współrzędne początku szlaku:
32°46’01.5″N 17°06’27.8″W
32.767072, -17.107733 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Fanal
Współrzędne końca szlaku:
32°48’29.9″N 17°08’31.9″W
32.808308, -17.142183 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 10,8 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 4 godziny (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 13 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 14 – Levada dos Cedros

Szlak prowadzi przez teren, który uznawany jest za “obszar odpoczynku i ciszy”. Stara i piękna roślinność, która rozwijała się zgodnie z przyrodniczym rytmem, bez oddziaływania człowieka jest tutaj naprawdę zachwycająca. Scieżka biegnie od płaskowyżu Paul da Serra, wzdłuż lewady Cedros.

Początek szlaku: Fanal
Współrzędne początku szlaku:
32°48’22.2″N 17°08’27.1″W
32.806164, -17.140869 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Curral Falso
Współrzędne końca szlaku:
32°49’33.3″N 17°09’28.6″W
32.825914, -17.157942 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 7,2 km {w jedną stronę)
Czas przejścia: 3 godziny
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 14 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 15 – Vereda da Ribeira da Janela

Scieżka prowadzi dawną droga, którą kiedyś transportowano drewno z lasu. W trakcie wycieczki oprócz typowych dla Madery krajobrazów górskich i leśnych zobaczysz charakterystyczne, schodkowe pola tarasowe. Szlak PR 15 to dość krótki ale urozmaicony i ciekawy spacer.

Początek szlaku: Assobiadores
Współrzędne początku szlaku:
32°46’01.5″N 17°06’27.8″W
32.767072, -17.107733 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Ribeira da Janela
Współrzędne końca szlaku:
32°48’29.9″N 17°08’31.9″W
32.808308, -17.142183 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 2,7 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 1 godzina 30 minut
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 15 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 16 – Levada Fajã do Rodrigues

To jeden z najdziwniejszych szlaków turystycznych na Maderze i jednocześnie jeden z najdziwniejszych jakie znam. Cały szlak ma niecałe 4 km, a prawie połowa z tego przebiega … tunelami. Na trasie jest ich kilka, a jeden ma ponad kilometr długości (!!!). Między tunelami rozciągają się widoki na bardzo fotogeniczną dolinę Sao Vicente.

Początek szlaku: Ginjas
Współrzędne początku szlaku:
32°46’44.6″N 17°02’58.0″W
32.779067, -17.049450 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Ribeira do Inferno
Współrzędne końca szlaku:
32°47’19.3″N 17°04’38.6″W
32.788683, -17.077397 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 3,9 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 1 godzina 45 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 16 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 17 – Caminho do Pináculo e Folhadal

Szlak prowadzi dwiema lewadami Serra oraz Norte. Po drodze będziesz miał szansę zobaczyć piękne widoki na dolinę Sao Vicente. Na trasie spaceru znajduje się kilka tuneli. Najdłuższy ma około 750m i przyda się latarka. Szlak jest dość długi, a co za tym idzie należy zaliczyć go do trudnych. Aktualnie lewada jest okresowo zamknięta.

Początek szlaku: Lombo do Mouro
Współrzędne początku szlaku:
32°45’15.2″N 17°01’09.7″W
32.754219, -17.019372 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Encumeada
Współrzędne końca szlaku:
32°44’33.7″N 17°02’41.1″W
32.742703, -17.044753 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 15 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 6 godzin 30 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: trudny

Oficjalna mapa: szlak PR 17 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 18 – Levada do Rei

Szlak prowadzi wzdłuż lewady, przy której znajduje się trzystuletni młyn wodny São Jorge. Zasilany wodami z lewady miele pszenicę, kukurydzę, jęczmień i żyto uprawiane na tarasach Sao Jorge. Pierwsza część szlaku wiedzie przez zalesiony teren. Bujna roślinność tworzy charakterystyczne tunele.

Początek szlaku: ETAR de São Jorge
Współrzędne początku szlaku:
32°49’00.9″N 16°55’28.7″W
32.816917, -16.924642 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Ribeiro Bonito
Współrzędne końca szlaku:
32°47’46.0″N 16°56’17.2″W
32.796108, -16.938122 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 5,3 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 2 godziny (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 18 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 19 – Caminho Real do Paul do Mar

Krótki ale bardzo widowiskowy spacer prowadzący wzdłuż klifu ścieżką w dół, aż do wybrzeża w Paul do Mar. Widoki ze szlaku są piękne, a sam szlak wije się wśród tarasowych pól, których kształ podtrzymują kamienne murki.

Początek szlaku: Prazeres
Współrzędne początku szlaku:
32°45’08.8″N 17°13’01.2″W
32.752433, -17.217011 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Paul do Mar
Współrzędne końca szlaku:
32°45’09.6″N 17°13’25.8″W
32.752658, -17.223842 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 1,8 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 1 godzina (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 19 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 20 – Vereda do Jardim do Mar

Szlak zaczyna się w tym samym wzgórzu co poprzednio opisywany PR 19 ale w druga stronę klifu, w kierunku wioski Jardim do Mar. Jest krótki, stromy i widowiskowy. Niestety od jakiegoś czasu jest tymczasowo zamknięty.

Początek szlaku: Prazeres
Współrzędne początku szlaku:
32°44’54.1″N 17°12’36.4″W
32.748364, -17.210111 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Jardim do Mar
Współrzędne końca szlaku:
32°44’15.7″N 17°12’41.6″W
32.737686, -17.211561 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 1,9 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 1 godzina 30 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 20 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 21 – Caminho do Norte

Scieżka spacerowa prowadzi śladem dawnego szlaku łączącego wsie północnej i południowej części wyspy. Szlak pełnił rolę traktu handlowego, a w czasie lokalnych świąt umożliwiał udział w tradycyjnych pielgrzymkach. Pierwsza część szlaku przebiega w otoczeniu wpisanego na listę UNESCO lasu wawrzynowego.

Początek szlaku: Encumeada
Współrzędne początku szlaku:
32°45’16.3″N 17°01’08.1″W
32.754514, -17.018925 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Ribeira Grande
Współrzędne końca szlaku:
32°46’27.9″N 17°01’25.4″W
32.774403, -17.023717 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 3,2 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: 1 godzina 30 minut (w jedną stronę)
Poziom trudności: średni

Oficjalna mapa: szlak PR 21 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 22 – Vereda do Chao dos Louros

To jedyny na Maderze szlak, który ma formę zamkniętej pętli. Po obejściu całej trasy wrócisz więc do punktu wyjścia. Trasa prowadzi w otoczeniu parku leśnego Chao dos Louro, który jest częścią wpisanego na listę UNESCO lasu wawrzynowego. Szlak ma za zadanie zaprezentować urodę specyficznego dla Madery lasu.

Początek szlaku: Chao dos Louros
Współrzędne początku szlaku:
32°45’27.6″N 17°01’02.2″W
32.757658, -17.017289 – kliknij i wyznacz trasę

Koniec szlaku: Chao dos Louros
Współrzędne końca szlaku:
32.757658, -17.017289 – kliknij i wyznacz trasę

Długość szlaku: 1,9 km
Czas przejścia: 40 minut
Poziom trudności: łatwy

Oficjalna mapa: szlak PR 22 – [klik]
(źródło mapy: ifcn.madeira.gov.pt)

PR 23 – Levada da Azenha (Azenha – Caminho Velho do Castelo)

Lewada PR 23 jest aktualnie zamknięta.

Plan zwiedzania Madery

Ten wpis jest częścią kompletnego planu zwiedzania Madery - [klik]. Przewodnik zawiera plany, mapy i opisy konkretnych tras zwiedzania.
Aby zobaczyć wszystkie dostępne obecnie opisy atrakcji na Maderze kliknij na link: Madera - [klik].

Poradnik bezpiecznego wypożyczenia samochodu: Madera - wypożyczalnia samochodów bez kaucji?

Ważne dla mnie!

Wystaw artykułowi dobrą ocenę (5 gwiazdek mile widziane 😀 )!
To nic nie kosztuje, a dla mnie jest bardzo ważne! Blog żyje z odwiedzin i dzięki temu ma szansę się rozwijać. ZRÓB TO proszę i ... z góry dziękuję!

Jeżeli lubisz moje przewodniki z pewnością przyda ci się stworzony przez mnie katalog przewodników - [klik]. Znajdziesz w nim gotowe pomysły na kolejne wyjazdy, opisy innych kierunków turystycznych oraz alfabetyczny spis przewodników podzielony na państwa, miasta, wyspy i regiony geograficzne.

Zamieszczam również link do profilu na Facebook-u - [klik]. Wejdź i naciśnij "Obserwuj", wtedy nie przegapisz nowych, inspirujących wpisów.

No chyba, że wolisz Instagram. Nie jestem demonem mediów społecznościowych, ale zawsze możesz liczyć na coś miłego dla oka na moim instagramowym profilu - [klik]. Profil chętnie przyjmie każdego obserwatora, który nakarmi go swoim polubieniem.

Czytam WSZYSTKIE komentarze (i to wiele razy). Pod każdym z nich mógłbym napisać, że strasznie dziękuję, bo jesteście naprawdę fantastyczni. Często wracam do komentarzy, ponieważ dodają mi motywacji i energii. Dla mnie jest to nieoceniona skarbnica dobrych emocji!
Dziękuję Wam za to tutaj (nie chce zaśmiecać komentarzy powtarzającymi się podziękowaniami). Wiedz, że zostawiając tu dobre słowo robisz dla mnie naprawdę dobrą robotę!

Tworzone przeze mnie treści udostępniam bezpłatnie z zachowaniem praw autorskich, a blog utrzymuje się z reklam i współpracy afiliacyjnej. W treści artykułów będą więc wyświetlane automatyczne reklamy, a niektóre linki są linkami afiliacyjnymi. Nie ma to żadnego wpływu na końcową cenę usługi lub produktu, ale za wyświetlenie reklam lub skorzystanie z niektórych linków mogę otrzymać prowizję. Polecam jedynie usługi i produkty, które uważam za dobre i pomocne. Od początku istnienia bloga nie opublikowałem żadnego artykułu sponsorowanego.

Niektórzy z czytelników, którym zawarte tu informacje bardzo pomogły, pytają mnie czasem jak można wesprzeć blog? Nie prowadzę zbiórek ani programów wsparcia (typu: patronite, zrzutka czy "kup kawę"). Najlepszym sposobem jest korzystanie z linków. Ciebie to nic nie kosztuje, a wsparcie dla bloga generuje się samo.

Pozdrawiam