Palermo – atrakcje, mapa, zwiedzanie, zabytki. Przewodnik, informacje praktyczne

Panormos

Palermo założyli wynalazcy pieniędzy: Fenicjanie.
Było to mniej więcej w VIII wieku przed naszą erą. Miasto służyło Fenicjanom jako punkt wymiany handlowej z Grekami i doskonale spełniało swoją rolę. Stąd pierwotna nazwa miasta, która w tłumaczeniu oznaczała „wszech-port”, a w oryginale brzmiała: Panormos.
W kolejnych stuleciach miasto przechodziło pod panowanie: Kartaginy, Rzymian, Wandalów, Gotów, Arabów, Germanów, Francuzów, Hiszpanów … i ślady tych kultur można w mieście spotkać do dzisiaj.
Dokładnie takie wrażenie – mieszaniny kultur – odnosi się spacerując dzisiaj po Palermo, choć zdecydowanie przeważający jest element kultury arabskiej.
Główne szlaki turystyczne są (jak na standardy południowych Włoch) zadbane, ale wystarczy zrobić kilka kroków w bok, wejść w uliczkę oddaloną np. o dwie przecznice dalej, by zauważyć różnicę. Charakterystyczny chaos, umiarkowana dbałość o otoczenie i raczej niewielka troska o stan nieruchomości, pielęgnowana dziesiątkami (albo setkami) lat … to widać na pierwszy rzut oka.
Jednocześnie właśnie wejście w tą normalną, odwieczną strefę i charakter życia miasta pozwala natychmiast złapać klimat Palermo. Podziwianie turystycznych atrakcji z tej perspektywy dodaje smaku i pozwala wgryźć się miasto nieco głębiej.

Palermo jest jednym z punktów opracowanego przeze mnie planu zwiedzania Sycylii zawierającego szczegółowe mapy zwiedzania, informacje o atrakcjach na całej wyspie wraz ze współrzędnymi GPS do nawigacji samochodowej. Jeżeli chcesz zwiedzać Sycylię koniecznie zapoznaj się z tym wpisem: Sycylia – atrakcje turystyczne, zwiedzanie, zabytki, mapa, wynajem samochodu, wakacje. Przewodnik.

Palermo – zwiedzanie

Na zwiedzanie Palermo musisz przeznaczyć co najmniej 1 dzień i wtedy będzie to dzień bardzo intensywny. Tworząc trasę zwiedzania Palermo założyłem, że musi być ona w miarę niezależna od miejsca, w którym będziesz nocować. Miasto jest dość duże i trudno stworzyć trasę, która pasowałaby każdemu, niezależnie od miejsca zakwaterowania, ale chyba udało się to dość dobrze.
Trasa ma kształt dwóch pętli. Dzięki temu można ją rozpocząć w dowolnym miejscu i w tym samym miejscu skończyć przechodząc całą pętlę. Jeżeli trasa okaże się zbyt wymagająca, można ją skrócić, odpuszczając przejście mniejszej pętli, lub skracając dowolną z pętli. Przedstawiona przez mnie propozycja jest więc elastyczna i stanowi dobry materiał do własnych modyfikacji, jeżeli będzie taka potrzeba. Najlepszym punktem startowym do zwiedzania jest punkt oznaczony numerem 1 (zaskakujące, prawda?)
Jeżeli nocujesz poza Palermo i do miasta przyjedziesz tylko po to by je zwiedzić w ciągu dnia, to na mapie zaznaczyłem bezpłatny parking (P1), który znajduje się najbliżej polecanego przeze mnie punktu startowego.
Współrzędnie GPS parkingu P1 znajdziesz w dalszej części wpisu.
Pod mapą (zgodnie z naniesioną na mapę numeracją) znajdziesz krótki opis wszystkich interesujących miejsc zaznaczonych na mapie. Pierwsze 6 atrakcji jest bardzo blisko siebie (dzieli je zaledwie kilkadziesiąt metrów) i numery nakładałyby się na siebie. Umieściłem je więc na osobnym powiększeniu zaznaczonego fragmentu mapy.
Zamieszczoną poniżej mapę zwiedzania możesz też otworzyć w formie aktywnej trasy na mapach Google – [klik]

Palermo – atrakcje

1. Fontanna Pretorianów (Fontana Pretoria)

Współrzędne GPS:
38°06’55.8″N 13°21’43.5″E lub
38.115504, 13.362069 – kliknij i wyznacz trasę

Fontanna nie od razu trafiła do Palermo. Została stworzona we Florencji i tam też zdobiła ogród Luigiego de Toledo. Przedstawia dwunastu olimpijczyków, mitologiczne postaci i zwierzęta. Sławy przysporzył jej fakt, że postacie są nagie i wyjątkowo precyzyjnie odwzorowują wszystkie szczegóły anatomiczne ciała.
We Florencji stała przez 19 lat, ale długi w jakie popadł Luigi de Toledo zmusiły go do sprzedaży fontanny. Kupiło ją miasto Palermo. Przybyła do miasta 26 maja 1574 r. w 644 częściach i (jak się później okazało) była niekompletna. Brakowało kilku rzeźb (prawdopodobnie zatrzymał je sobie Luigi de Toledo), a kilka innych zostało uszkodzonych w transporcie.

Ponowny montaż fontanny wymagał więc dokonania kilku zmian. Prace trwały przez kolejnych 7 lat i trzeba było wyburzyć kilka budynków by zrobić na nią miejsce.. Niestety mimo podjętych starań, przez XVIII i XIX wiek fontanna była symbolem zepsucia miasta i władz Palermo. Dodatkowo ze względu na nagie postacie, plac na którym znajduje się fontanna zyskał nieoficjalne miano „Piazza della Vergogna” czyli Placu Wstydu.
W 2003 fontanna została gruntownie odrestaurowana, ale większość szczegółów anatomicznych ponownie została szybko zniszczona. O dokonanie zniszczeń podejrzewa się powszechnie mieszkające w sąsiedztwie zakonnice, ale nie ma co do tego pewności 🙂
Pomimo częściowych braków fontanna cały czas cieszy się dużym zainteresowaniem i budzi emocje zwiedzających. Poza tym jest po prostu jedną z piękniejszych fontann jakie można podziwiać w Europie i stanowi główny punkt orientacyjny miasta.

2. Pałac Pretorianów (Palazzo Pretorio)

Współrzędne GPS:
38°06’54.5″N 13°21’44.1″E lub
38.115138, 13.362260 – kliknij i wyznacz trasę

Wybudowany w XIV pałac został wzniesiony z potrzeby stworzenia miejsca odpowiedniego dla zgromadzeń miejskich. Pełni dzisiaj rolę siedziby gminy Palermo i odbywają się w nim spotkania Rady Miejskiej. Pod pałacem i częściowo pod Placem Pretorianów znajduje się schron przeciwlotniczy z czasów II wojny światowej, do którego wejść można z dyżurki portiera 🙂

3. Plac Bellini (Piazza Bellini)

Współrzędne GPS:
38°06’53.4″N 13°21’43.8″E lub
38.114839, 13.362167 – kliknij i wyznacz trasę

Plac, przy którym znajdują się dwa kościoły wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO: Santa Maria dell’Ammiraglio (powszechnie znana jako „La Martorana” ) i San Cataldo. Do placu dojść można od Fontanny Pretorianów, obchodząc budynek Pałacu Pretorianów (obecnie siedziba gminy Palermo). Pałac Pretorianów znajduje się dokładnie między Placem Bellini i fontanną.

4. Kościół San Cataldo

Współrzędne GPS:
38°06’53.2″N 13°21’44.7″E lub
38.114776, 13.362422 – kliknij i wyznacz trasę

Zabytek architektury arabsko-normańskiej z XII wieku, znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Był czynną świątynią do końca XVIII wieku, kiedy został zamknięty i zaczął pełnić funkcję placówki pocztowej. Oczywiście dzisiaj nie pełni już tej funkcji.
Od 1937 świątynia należy do Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie.

5. Kościół La Martorana (oficjalnie Kościół Santa Maria dell’Ammiraglio)

Współrzędne GPS:
38°06’53.2″N 13°21’46.6″E lub
38.114771, 13.362955 – kliknij i wyznacz trasę

Drugi z kościołów przy placu Bellini znajdujący się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wybudowany XII wieku, nadal jest czynną świątynią. Wnętrze kościoła jest bogato zdobione mozaikami bizantyjskimi. Na zdjęciu powyżej widoczny na lewo od kościoła San Cataldo.

6. Plac Quattro Canti (oficjalnie Piazza Vigliena)

Współrzędne GPS:
38°06’56.5″N 13°21’41.2″E lub
38.115698, 13.361452 – kliknij i wyznacz trasę

Plac powstał w XVII wieku i stanowi skrzyżowanie dwóch głównych ulic miasta dzielących miasto na cztery historyczne dzielnice. Całe skrzyżowanie otoczone jest czterema charakterystycznymi pałacami z wklęsłymi elewacjami. Elewacje w każdym z pałaców są zorganizowane według identycznego schematu. Na najniższym poziomie każdego budynku znajduje się rzeźba symbolizująca jedną z pór roku. Na poziomie pierwszym znajdują się posągi czterech królów Sycylii, a na poziomie drugim rzeźby dziewic, świętych patronek Sycylii.
Przez skrzyżowanie przebiega intensywny ruch uliczny, więc należy uważać przy zwiedzaniu. Powietrze w tym miejscu bywa aż gęste od spalin.

7. Teatr Massimo (Teatro Massimo)

Współrzędne GPS:
38°07’14.2″N 13°21’27.5″E lub
38.120602, 13.357640 – kliknij i wyznacz trasę

Zbudowany w XIX wieku teatr operowy jest największym tego typu budynkiem we Włoszech i trzecim co do wielkości w Europie. Znany jest z perfekcyjnej, jednej z najlepszych na świecie akustyki.
Na schodach Teatro Massimo kręcono finałową scenę Ojca Chrzestnego III, w której ginie córka Michaela Corleone.

8. Zamek Zisa (Castello della Zisa)

Współrzędne GPS:
38°06’59.6″N 13°20’28.2″E lub
38.116544, 13.341152 – kliknij i wyznacz trasę

Wybudowany po koniec XII wieku – pierwotnie jako pałac dla królów – w późnym średniowieczu został przekształcony w fortecę. Stanowi wyjątkowy przykład sztuki i architektury normańskiej oraz arabskich dekoracji. W budynku zastosowano wyjątkowy i mocno złożony system wentylacji w formie specjalnych rur wentylacyjnych, układu pomieszczeń i okien zewnętrznych. Wentylacji podporządkowane jest nawet odpowiednie usytuowanie i ukierunkowanie budynku sprzyjające wykorzystaniu naturalnych ruchów powietrza od strony morza.

9. Katakumby Kapucynów w Palermo (Catacombe dei Cappuccini)

Współrzędne GPS:
38°06’42.7″N 13°20’21.2″E lub
38.111847, 13.339227 – kliknij i wyznacz trasę

To wyjątkowo makabryczne i wstrząsające miejsce. Nie polecam odwiedzin osobom wrażliwym i dzieciom. Jeżeli jednak zdecydujesz się odwiedzić katakumby to pamiętaj proszę, że spacerujesz wśród prawdziwych zwłok ludzkich, którym należny jest szacunek.
Pierwotnie w katakumbach umieszczano wyłącznie zmarłych kapucynów z tutejszego klasztoru. Z czasem jednak pozwolono również na pochówek osób świeckich (zamożnych mieszkańców miasta). Katakumby zaczęły szybko się rozrastać. Postanowiono wtedy, że sam proces mumifikacji powinien być bardziej ściśle kontrowany. Została opracowana odpowiednia procedura mumifikacji. W pierwszym kroku zwłoki były umieszczane w suchych, ciasnych i posiadających dobrą cyrkulację powietrza pomieszczeniach (po klika w jednym pomieszczeniu). W ciągu 8-10 miesięcy ulegały całkowitemu wysuszeniu. Potem je myto octem, ubierano w oficjalne stroje i umieszczano w jednym z korytarzy w pozycji stojącej, leżącej lub zawieszano na ścianie, według płci i pozycji społecznej. Można więc zobaczyć profesorów, kupców, mieszczan, dziewice, które nie wyszły jeszcze za mąż (w sukniach ślubnych), całe rodziny, dzieci …
W katakumbach spoczywa łącznie około 8000 ciał. Pierwsze zostały umieszczone tam w XVI wieku, a ostanie (2 letnia Rosalia Lombardo) w latach 20-stych XX wieku.

10. Pałac Normanów (Palazzo dei Normanni) i Kaplica Palatyńska (Cappella Palatina)

Współrzędne GPS:
38°06’41.2″N 13°21’13.1″E lub
38.111432, 13.353633 – kliknij i wyznacz trasę

Pałac wybudowany w IX wieku pełnił rolę siedziby królewskiej i jest najstarszą rezydencją królewską w Europie. Zewnętrzny wygląd może nie należy do najbardziej imponujących, ale prawdziwe skarby skrywają się w środku. Najbardziej spektakularne z nich to Kaplica Palatyńska (wpisana na listę UNESCO) i apartamenty królewskie.
Wyjątkowo imponujące zdobienia kaplicy w formie mozaik robią ogromne wrażenie. Trudno zdecydować się na co patrzeć najpierw.
Ruch turystyczny jest ograniczony i w jednej chwili w kaplicy może przebywać ograniczona liczba osób, więc w sezonie do wejścia tworzą się kolejki. Warto przybyć tu możliwie wcześnie.
Kaplicę i apartamenty zwiedza się osobno i wstęp do nich jest osobno płatny.
Obecnie z Pałacu Normanów zbiera się parlament Sycylii.

11. Park Bonanno (Villa Bonanno)

Współrzędne GPS:
38°06’45.0″N 13°21’18.3″E lub
38.112499, 13.355080 – kliknij i wyznacz trasę

Historyczny plac przed pałacem Normanów przebudowany i odnowiony w 2013 roku. Znajdziesz tu odrobinę cienia i odpoczynku w cieniu ogromnych palm oraz pozostałości dwóch domów rzymskich patrycjuszy odkrytych w XIX wieku.

12. Katedra w Palermo (Cattedrale di Palermo)

Współrzędne GPS:
38°06’49.5″N 13°21’22.2″E lub
38.113755, 13.356154 – kliknij i wyznacz trasę

Ogromna, monumentalna budowla. Kolejny z zabytków Palermo wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jej budowa trwała ponad 120 lat (od 1069 do 1190). Była następnie wielokrotnie poddawana rozbudowie, przebudowie, uzupełnieniom i renowacjom. Z tego powodu łączy w sobie wiele stylów architektonicznych. Pochowany jest w niej cesarz Fryderyk II Hohenstauf, znany również jako król Rzymian (Niemiec) od 1212, książę Szwabii od 1212 do 1216 (jako Fryderyk VII), Święty Cesarz Rzymski od 1220 i król Jerozolimy od 1225 do 1228 (jako Fryderyk I).

13. Kalsa – historyczna dzielnica Palermo

Współrzędne GPS:
38°06’50.8″N 13°21’59.5″E lub
38.114110, 13.366518 – kliknij i wyznacz trasę

Historyczna dzielnica Palermo. W czasach starożytnych większość obszaru dzielnicy znajdowała się jeszcze pod wodą. Hannibal i Hamilcar dokowali tutaj swoje statki przygotowując się do ataku na Greckie miasto Himera.
Pierwsze zabudowania dzielnicy pojawiły się dopiero w IX wieku. Jako Al.-Khalesa była jedną z pierwszych osad Arabskich w Europie.
Podczas II wojny światowej została mocno zbombardowana i przez dziesięciolecia była opuszczona. Przez wiele lat ruiny były zamieszkane wyłącznie przez dzikich lokatorów i nielegalnych osadników.
Obecnie po zrewitalizowaniu mieszczą się tu galerie sztuki oraz kilka odrestaurowanych kościołów, pałaców i atrakcji turystycznych.

14. Kościół Santa Maria dello Spasimo

Współrzędne GPS:
38°06’52.6″N 13°22’17.3″E lub
38.114620, 13.371462 – kliknij i wyznacz trasę

Jeden z zabytków znajdujący się w dzielnicy Kalsa. Budowa kościoła rozpoczęła się w 1509 roku i nigdy nie zastała ukończona. Przerwano ją 1535 roku, gdy ze względu na rosnące zagrożenie tureckie, pieniądze przeznaczone na kościół zostały skierowane na umocnienie miasta. Obecnie obywają się tutaj muzyczne i teatralne imprezy plenerowe (kościół pozbawiony jest dachu).

15. Port jachtowy

Współrzędne GPS:
38°07’08.6″N 13°22’05.5″E lub
38.119061, 13.368182 – kliknij i wyznacz trasę

Przyjemne miejsce, żeby odetchnąć po dniu pełnym wrażeń. Jeżeli ktoś lubi pospacerować wśród jachtów w chłodnej bryzie od morza, to polecam.

16.Bazar Vucciria (Vucciria market)

Współrzędne GPS:
38°07’02.9″N 13°21’49.3″E lub
38.117460, 13.363703 – kliknij i wyznacz trasę

Niech nie zwiedzie Cię nazwa!!! Ona tylko w połowie mówi coś o tym miejscu.
Vucciria jest bazarem od rana do godziny 13.00. Ryby, mięsa, warzywa i owoce … wszystko co najlepsze.
Prawdziwa „jazda” zaczyna się tutaj wieczorem. Wtedy zaczyna królować tu street food podlewany odlotowymi napitkami. Pokochasz to miejsce! Warto w ciągu dnia pościć wy wieczorem mieć tu miejsce na wszystko. Im więcej miejsca tym lepiej. Grupowe jedzenie i picie przeistacza się w wielką imprezę i chcesz by czas się zatrzymał. Nieustająca fala przyjemności spływa do twojego żołądka i chcesz więcej i więcej …
Nie przegap tej okazji Tym bardziej, że ceny są atrakcyjne nawet dla naszych portfeli.

Palermo – wypożyczenie samochodu

Wszystko na temat wypożyczenia samochodu w Palermo zawarłem w osobnym wpisie: Sycylia: Palermo, Katania, Trapani – wynajem samochodu bez karty kredytowej i depozytu? Jak wypożyczyć auto na Sycylii?
Znajdziesz w nim wszystko co potrzebne do wyboru najlepszej oferty.
Czytaj, szukaj, wybieraj i jedź!

Palermo – parkingi i parkowanie

Parkowanie w Palermo generalnie odbywa się na ulicach. Czasem trzeba się trochę pokręcić by znaleźć wolne miejsce. Współrzędne bezpłatnego parkingu, który usytuowany jest blisko trasy zwiedzania i stanowi wygodne miejsce do pozostawienia samochodu zamieszczam poniżej. W sezonie turystycznym latem może nie być na nim miejsca i pozostaje nam kręcenie się po ulicach w poszukiwaniu wolnego skrawka do parkowania.

Palermo – Parking, GPS:
38°07’14.1″N 13°21’51.5″E lub
38.120595, 13.364307 – kliknij i wyznacz trasę

Palermo – tanie hotele i noclegi

Noclegi w Palermo nie należą do bardzo drogich. Komfortowy nocleg dla 2 osób znajdziesz w cenie nawet znacznie poniżej 200 PLN (przykłady takich noclegów podaję poniżej – wszystkie są tańsze niż 150 PLN !!!).
Hotele w dobrej cenie w Palermo znajdziesz korzystając z zasad, które opisałem szczegółowo we wpisie: Tanie hotele na Booking? Oczywiście! Sprawdź jak szukać komfortowych i tanich noclegów! Barcelona, Rzym, Paryż … gdzie tylko chcesz!
Jeżeli już znasz zasady wyszukiwania najlepszych ofert, to w wyszukiwarce poniżej ustaw interesujące cię daty i kliknij przycisk „Szukaj”.
Dostaniesz wynik z propozycjami noclegów dla Palermo. Potem postępuj dokładnie tak jak wyjaśniłem to we wpisie, do którego link podałem powyżej.

Booking.com

Palermo – ciekawe noclegi

1. Casa Claudia – [klik]

Cena we wrześniu 2019 = 132 PLN za pokój 2 osobowy

2. A casa della Baronessa – [klik]

Cena we wrześniu 2019 = 141 PLN za pokój Deluxe 2 osobowy, w historycznej dzielnicy Kalsa

3. Stellium – [klik]

Cena we wrześniu 2019 = 148 PLN za pokój 2 osobowy

Palermo – tanie loty

Do Palermo dolecisz tanio.
Tanie loty do Palermo znajdziesz łatwo dzięki wyszukiwarce tanich lotów – [klik] postępując zgodnie ze wskazówkami jakie zawarłem we wpisie: Tanie loty. Jak szukać tanich lotów i tanich biletów lotniczych? [PORADNIK]
Postępując dokładnie według tych zasad znalazłem w chwili pisania tego artykułu ceny:
– wylatując z Polski: od 157 PLN do 304 PLN za bilet
– wylatując z Niemiec od 113 PLN do 174 PLN za bilet
Zrzuty wyników wyszukiwania widać na obrazkach poniżej.

W drogę!

Na koniec dodam tylko, że jeżeli miałbym polecić porę roku, w której najlepiej zwiedzać Palermo i Sycylię, to byłaby to każda pora oprócz … lata! Tak, tak! Najgorzej jest latem. Upał, tłumy turystów i najdrożej (choć wcale nie bardzo drogo). Za to jesienią, zimą i wiosną: bajka!
Byliśmy zimą (luty), a temperatura 18 stopni + słońce była idealna (co widać na zdjęciach). Komfortowo się spacerowało i zwiedzało, brak problemów z parkowaniem i kolejek do atrakcji.

Ważne dla mnie!

Wystaw artykułowi dobrą ocenę (5 gwiazdek mile widziane 😀 )!
To nic nie kosztuje, a dla mnie jest bardzo ważne! Blog żyje z odwiedzin i dzięki temu ma szansę się rozwijać. ZRÓB TO proszę i ... z góry dziękuję!

Jeżeli lubisz moje przewodniki z pewnością przyda ci się stworzony przez mnie katalog przewodników - [klik]. Znajdziesz w nim gotowe pomysły na kolejne wyjazdy, opisy innych kierunków turystycznych oraz alfabetyczny spis przewodników podzielony na państwa, miasta, wyspy i regiony geograficzne.

Zamieszczam również link do profilu na Facebook-u - [klik]. Wejdź i naciśnij "Obserwuj", wtedy nie przegapisz nowych, inspirujących wpisów.

No chyba, że wolisz Instagram. Nie jestem demonem mediów społecznościowych, ale zawsze możesz liczyć na coś miłego dla oka na moim instagramowym profilu - [klik]. Profil chętnie przyjmie każdego obserwatora, który nakarmi go swoim polubieniem.

Czytam WSZYSTKIE komentarze (i to wiele razy). Pod każdym z nich mógłbym napisać, że strasznie dziękuję, bo jesteście naprawdę fantastyczni. Często wracam do komentarzy, ponieważ dodają mi motywacji i energii. Dla mnie jest to nieoceniona skarbnica dobrych emocji!
Dziękuję Wam za to tutaj (nie chce zaśmiecać komentarzy powtarzającymi się podziękowaniami). Wiedz, że zostawiając tu dobre słowo robisz dla mnie naprawdę dobrą robotę!

Tworzone przeze mnie treści udostępniam bezpłatnie z zachowaniem praw autorskich, a blog utrzymuje się z reklam i współpracy afiliacyjnej. W treści artykułów będą więc wyświetlane automatyczne reklamy, a niektóre linki są linkami afiliacyjnymi. Nie ma to żadnego wpływu na końcową cenę usługi lub produktu, ale za wyświetlenie reklam lub skorzystanie z niektórych linków mogę otrzymać prowizję. Polecam jedynie usługi i produkty, które uważam za dobre i pomocne. Od początku istnienia bloga nie opublikowałem żadnego artykułu sponsorowanego.

Niektórzy z czytelników, którym zawarte tu informacje bardzo pomogły, pytają mnie czasem jak można wesprzeć blog? Nie prowadzę zbiórek ani programów wsparcia (typu: patronite, zrzutka czy "kup kawę"). Najlepszym sposobem jest korzystanie z linków. Ciebie to nic nie kosztuje, a wsparcie dla bloga generuje się samo.

Pozdrawiam