Waszyngton: największe atrakcje (mapa, metro, plan zwiedzania, bilety, ciekawostki)

Centrum sterowania

Gdybym szukał dobrego i krótkiego określenia na Waszyngton to chyba użyłbym właśnie tego: centrum sterowania. Z jednej strony miasto jest bardzo młode (założone dopiero w 1790 roku), a z drugiej w krótkim czasie stało się jednym z najważniejszych, jeśli nie najważniejszym ośrodkiem władzy na świecie. To tutaj podejmowane są decyzje, które kształtują i wpływają na sytuację polityczną i gospodarczą na naszej planecie. Tutaj prowadzą bezpośrednie linie telefoniczne z innych najważniejszych miast świata i w zasadzie nic co ważne nie dzieje się bez udziału lub konsultacji z władzą w Waszyngtonie.

Gdy pod koniec XVIII wieku przedstawiciele północnych i południowych stanów Ameryki pracowali nad zjednoczeniowym kompromisem i w ramach tego kompromisu zdecydowali, że stolicą Stanów Zjednoczonych nie będzie Filadelfia, tylko nowe miasto symbolicznie położone na granicy między Północą a Południem, na pewno nie mogli przypuszczać, że tak szybko stanie się ono jednym z głównych punktów dowodzenia światem. Wtedy zgodnie wskazali miejsce: na granicy stanów Wirginia i Maryland, nad rzeką Potomak. Projekt miasta powierzyli francuskiemu architektowi Pierre Charles L’Enfantowi i można było ruszać z budową. Tak urodził się Waszyngton.

Nie będzie zaskoczeniem, jeśli dodam, że nazwa miasta pochodzi od nazwiska pierwszego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Wiem, że to oczywiste, ale dla formalności musiałem o tym wspomnieć.

Przyjazne miasto

Pierre Charles L’Enfant stworzył koncepcję miasta opartą o siatkę naprawdę bardzo szerokich i przestronnych ulic, tworzących przestrzeń dla monumentalnych, ale niezbyt wysokich, klasycznych budynków. Interesującą rzeczą jest, że jedno z głównych założeń projektanta, iż żaden budynek w mieście nie będzie wyższy od Kapitolu (88 m) było respektowane aż do lat 90-tych XIX wieku, gdy powstał Pawilon Pocztowy (96 m) wyższy od Kapitolu o 8 metrów. Potem w latach 50-tych XX wieku pałeczkę pierwszeństwa przejęła Bazylika Narodowego Sanktuarium Niepokalanego Poczęcia (100 m), która przewyższająca Kapitol o 12 metrów. Bazylika do dzisiaj pozostaje najwyższym budynkiem w Waszyngtonie, ale do zestawienia wcisnął się w międzyczasie jeszcze jeden budynek: Katedra Narodowa (92 m). Kapitol spadł więc na czwartą pozycję. Łatwo jednak zauważyć, że żaden z tych budynków nie odbiega znacząco wysokością od pozostałych i nie konkuruje bezpośrednio z Kapitolem, ponieważ jest od niego znacząco oddalony. Zamysł architektoniczny L’Enfanta jest w zasadzie nadal spełniony, bo z punktu widzenia spacerującego ulicami człowieka, odbiór miasta pozostaje taki sam.

Ciekawostka:
Obecnie w Waszyngtonie funkcjonują przepisy, które ograniczają maksymalną wysokość nowych budynków. W pobliżu Kapitolu (przy National Mall) oraz w otoczeniu historycznych budynków limit maksymalnej wysokości to 27,4 m (90 stóp), a w pozostałych częściach miasta 39,6m (130 stóp). W Waszyngtonie nie rozglądaj się więc za szklanymi drapaczami chmur. Nie znajdziesz ich.

Plan zwiedzania Waszyngtonu

Plan, który postaram się tu przedstawić powstał z potrzeby organizacji samodzielnej wycieczki, której czas trwania był ściśle określony i ograniczony. Zwiedzanie Waszyngtonu zaplanowałem bowiem jako jednodniowy wypad przy okazji pobytu i zwiedzania Nowego Jorku.
Oba miasta na szczęście łączy doskonałe, szybkie połączenie kolejowe. Z Nowego Jorku do Waszyngtonu przyjechałem pociągiem i wracałem tym samym sposobem. Ograniczenie czasowe wynikało więc bezpośrednio z rozkładu jazdy pociągów. W praktyce wyglądało to tak, że z pociągu w Waszyngtonie wysiadłem o 9:30 rano, a wieczorem na dworcu musiałem być z powrotem przed godziną 20:00, bo taka była godzina odjazdu pociągu powrotnego. Do dyspozycji na zwiedzanie stolicy USA miałem więc 10,5 godziny. Organizacja zwiedzania i plan musiały być zatem perfekcyjne. Jak łatwo się domyślić opracowałem więc wszystko w najdrobniejszych szczegółach. Powstał dobrze przemyślany i wyjątkowo skondensowany plan zwiedzania, dający jednak możliwość elastycznego kształtowania go.

Na koniec dnia, gdy zmęczony usiadłem na swoim miejscu w pociągu powrotnym do Nowego Jorku i okazało się, że wszystko się udało, z satysfakcją uśmiechnąłem się sam do siebie. Oto mam gotowy plan! Jestem z niego bardzo zadowolony i poniżej podzielę się z tobą wszystkimi szczegółami. Zachęcam do lektury i przeczytania planu przynajmniej jeden raz w całości. Istotne informacje rozmieszczone są praktycznie w całej treści przewodnika. Bez nich organizacja tego wyjazdu i zwiedzania nie powiodła by się.

Niezależnie od mojego pomysłu na zwiedzanie zdecydowałem się, by napisać ten przewodnik w taki sposób, by oprócz mojej wizji zwiedzania Waszyngtonu dostarczyć ci komplet informacji do budowy własnego planu. Nie będzie to więc tylko i wyłącznie opis mojego pomysłu. Znajdziesz tu również wszystko co niezbędne by ułożyć własny plan i zrealizować swoją, być może zupełnie inną wizję zwiedzania, do czego zachęcam!

Każda zaznaczona na mapie atrakcja ma swój niezależny, krótki i konkretny opis. Wszystkie atrakcje zostały przeze mnie ponumerowane i numery ten powtarzają się w całym wpisie. Znajdziesz je w kilku miejscach: na mapach, w spisie treści, w nagłówkach przy opisach atrakcji oraz we wszystkich zamieszczonych poniżej opisach. Poruszanie się po tych informacjach powinno być dzięki temu dość łatwe.

Używaj współrzędnych GPS!

Przy każdej z atrakcji podaję precyzyjne współrzędne GPS. Być może na pierwszy rzut oka nie wydaje się to szczególnie przydatne, ale w praktyce jest dokładnie odwrotnie. Dzięki tym współrzędnym nie musisz trzymać się kurczowo konkretnej ścieżki zwiedzania. Możesz zwiedzać miasto w zasadzie tak jak ci się podoba.

Jak w praktyce korzystać ze współrzędnych GPS?
Wystarczy kliknąć w link obok nich. Wtedy otworzy się w twoim telefonie nawigacja i automatycznie wyznaczy ścieżkę do celu, ale … nie musisz iść tą ścieżką! Spaceruj tak jak ci się podoba, tam gdzie masz ochotę, a wskazanie w telefonie traktuj wyłącznie jako informację, czy zbliżasz się do celu, czy może obrałeś już niewłaściwy kierunek. Zwiedzanie miasta nie polega przecież na przechodzeniu go po najkrótszej trasie, tylko na cieszeniu się jego atmosferą. Dzięki współrzędnym GPS nie musisz się martwić, że się zgubisz, a jednocześnie masz nieograniczoną swobodę zwiedzania.
Mówiąc krótko: kliknij współrzędne, spaceruj i co jakiś czas sprawdzaj czy poruszasz się we właściwą stronę. Bez nerwów, bez stresu, z przyjemnością. Proste i piękne!

Bilety do atrakcji

Zwykle rozdział o biletach wstępu jest najmniej przyjemną częścią przewodnika. Po pierwsze do najbardziej atrakcyjnych miejsc trudno dostać bilet, a po drugie bilety do takich miejsc zwykle nie są tanie. Waszyngton pod tym względem jest zdecydowanie bardziej przyjazny. Problem ze wcześniejszą rezerwacją miejsc jest oczywiście podobny jak w innych popularnych turystycznie miejscach, ale wstęp do większości obiektów jest bezpłatny. Tak! Nie pomyliłem się. Większość miejsc, do których będziemy chcieli wejść jest dostępna za darmo!
W praktyce wygląda to tak, że w przypadku obiektów gdzie liczba odwiedzających jest limitowana należy z wyprzedzeniem, na stronie internetowej obiektu założyć bezpłatną rezerwację dnia i godziny wejścia. Na podany adres mailowy otrzymasz wtedy zwrotnie potwierdzenie rezerwowanego wejścia i bezpłatną wejściówkę oraz instrukcję jak postępować dalej (gdzie i z jakim wyprzedzeniem pojawić się, jakie są procedury kontroli bezpieczeństwa przed wejściem, itp).
Oczywiście bardzo fajnie, że większość obiektów dostępna jest bezpłatnie, ale z drugiej strony sprawia to, że chętnych do wejścia jest znacznie więcej, niż gdyby wejście było płatne. Z tego wynika inny ważny dla nas fakt: wejściówki trzeba rezerwować z dużym wyprzedzeniem. Często kilka tygodni wcześniej ma już wolnych miejsc. Jeżeli przy tym zależy nam jeszcze, by godziny odwiedzin zgrywały się z naszym planem zwiedzania, to naprawdę warto planować i rezerwować wszystko z znacznie wcześniej. Jeżeli zorientujesz się zbyt późno, to żaden perfekcyjny plan nie pomoże.
Dla ułatwienia przy opisach atrakcji podam linki do stron, na których należy dokonać wcześniejszej rezerwacji wejściówek.

Komunikacja publiczna w Waszyngtonie

Prawdopodobnie do realizacji planu zwiedzania Waszyngtonu nie będzie ci potrzebna żadna komunikacja publiczna. Główny dworzec kolejowy czyli Union Station (1) w Waszyngtonie znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie National Mall czyli dużego parku i przestrzeni publicznej, na terenie której znajdują się praktycznie wszystkie interesujące nas atrakcje: od Kapitolu (4) przez inne budynki rządowe, Biały Dom (8) oraz ważne muzea i pomniki.
Teren National Mall jest naprawdę rozległy. Linie metra przecinają go praktycznie tylko w jednym miejscu a stacje rozłożone są tak, że nie pomogą nam w przemieszczaniu się między interesującymi nas obiektami. Zwiedzając w zasadzie zmuszeni jesteśmy przejść po kolei wszystko na piechotę, co tak naprawdę uważam za dużą zaletę.
Metro może nam się przydać głównie w dwóch przypadkach:
– po pierwsze: na koniec dnia, gdy zaliczymy ostatni punkt wycieczki i zabraknie nam sił by wrócić z powrotem na główny dworzec kolejowy Union Station (1). Zupełnie przypadkowo 🙂 zaplanowałem wycieczkę tak, żeby ostatni punkt wypadał w pobliżu stacji metra, które ma bezpośrednie połączenie z kolejowym dworcem głównym.
– po drugie: osoby, które pragną odwiedzić założony podczas wojny secesyjnej (w 1864 roku) Cmentarz Narodowy Arlington (19) będą musiały skorzystać z metra. Cmentarz jest na tyle blisko, że można tu błyskawicznie dojechać metrem, ale jednocześnie na tyle daleko, że na dojście na nogach zabraknie ci czasu.

Metro w Waszyngtonie jest bardzo nowoczesne i wygodne, oprócz jednej rzeczy: maszyn sprzedających bilety, a w zasadzie karty SmartTrip. Obsługa maszyny biletowej przypomina prace nad rozszyfrowaniem Enigmy, albo po prostu ja byłem już mocno zmęczony. Ostatecznie musiałem skorzystać z pomocy serwisanta, który wykonywał jakieś prace serwisowe przy sąsiednim automacie biletowym. Szczegółowej instrukcji “jak kupić bilet” nie podam więc, ale w dużym skrócie wygląda to tak:
1. Do jazdy metrem potrzebna jest karta metra SmarTrip, którą wyda ci automat przy zakupie pierwszego biletu (karta jest dodatkowo płatna 2$ i staje się twoją własnością na zawsze). Automaty są przy wszystkich wejściach do metra.
2. Kartę trzeba doładować odpowiednią kwotą pieniędzy, zależną od kosztu planowanych przejazdów
3. Każdy przejazd kosztuje od około 2$ do 6$ i zależy od długości przejazdu oraz pory dnia (godziny szczytu lub poza szczytem)
4. Koszt przejazdu między konkretnymi przystankami odczytuje się ze specjalnej tabelki (należy pamiętać żeby odczytać koszt dla odpowiedniego przedziału godzin).
5. Jeżeli już wiesz ile pieniędzy potrzebnych będzie ci na karcie SmarTrip żeby zapłacić za swoje przejazdy, to doładowujesz kartę SmarTrip w maszynie i gotowe. Sumę kwot za przejazdy warto ustalić, zanim kupi się kartę, bo wtedy za jednym razem możesz zapłacić za zakup karty i doładowanie. Zawsze lepiej rozszyfrowywać Enigmę jeden raz niż robić to dwa razy.
6. Potem przy przejściu przez bramki metra po prostu przykładasz kartę do czytnika i opłaty pobierane są automatycznie.

Ciekawostka (trochę szokująca):
W latach 1950-1960 rząd USA chciał zbadać, jak substancje chemiczne mogą rozprzestrzeniać się w miastach, w szczególności w zamkniętych przestrzeniach, takich jak systemy metra. Był to czas zimnej wojny, a rząd obawiał się potencjalnych ataków biologicznych lub chemicznych, szczególnie ze strony ZSRR, i chciał opracować efektywne systemy obrony. Z tego powodu przeprowadzono szereg tajnych testów, które miały na celu zrozumienie, jak takie ataki mogłyby się rozprzestrzeniać w dużych miastach i jak najlepiej na nie reagować. Oczywiście ludzie korzystający w tym czasie z metra nie mieli pojęcia, że właśnie trwa taki test. W testach wykorzystywano substancje uznawane wtedy za nieszkodliwe, które były podobne do broni chemicznych, ale nie miały trujących właściwości (w późniejszych latach okazało się, że występują rzadkie sytuacje ich negatywnego oddziaływania na organizm osób z obniżonym poziomem odporności, prowadzące do infekcji). Jednym z takich materiałów była bakteria Bacillus subtilis, która była stosowana w badaniach nad bronią biologiczną.
Po rozpylaniu substancji, naukowcy i wojskowi analizowali, jak cząsteczki chemiczne rozprzestrzeniają się przez system wentylacyjny i jakie były skutki ich obecności w powietrzu. Chodziło o opracowanie metod wczesnego wykrywania takich substancji i reakcji na nie.
Po zakończeniu testów, informacje o nich były przez długi czas utajnione. Dopiero w latach 70. XX wieku, podczas dochodzenia w sprawie nieetycznych działań rządu, ujawniono szczegóły dotyczące tajnych testów, w tym przeprowadzanych w metrze Waszyngtonu. Później rząd USA przyznał się do tych eksperymentów, a osoby, które brały w nich udział, zaczęły otrzymywać pomoc medyczną i odszkodowania.

Mapa atrakcji w Waszyngtonie

Nadszedł czas bo rzucić okiem na mapę atrakcji turystycznych w Waszyngtonie. Przy tej mapie zatrzymamy się na chwilkę, ponieważ jest to najważniejsze narzędzie do planowania wycieczki i wymaga kilku słów komentarza (po kliknięciu na mapę otworzy się możliwa do pobrania jej znacznie większa i precyzyjniejsza wersja, którą można powiększać).

Na mapie zaznaczyłem wszystkie atrakcje, nadając im numery. Tych numerów używam wszędzie w treści tego przewodnika. Szersze opisy atrakcji wraz dodatkowymi praktycznymi informacjami i współrzędnymi GPS znajdziesz pod tymi samymi numerami w dalszej części tekstu (oraz w spisie treści na początku wpisu).
Zaproponowana przeze mnie trasa zwiedzania nie obejmuje wszystkich widocznych na mapie atrakcji. Moja propozycja uwzględnia wyłącznie atrakcje o numerach od (1) do (9) i najlepiej zaplanować zwiedzanie ich dokładnie w takiej kolejności. Są to:

1. Union Station
2. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
3. Biblioteka Kongresu
4. Kapitol Stanów Zjednoczonych
5. Narodowe Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej
6. National Archives Museum
7. Mauzoleum Abrahama Lincolna
8. Biały Dom
9. Farragut North – metro

Wychodząc jednak z założenia, że ten przewodnik ma być przy okazji narzędziem do planowania własnej wyprawy, a nie każdego interesuje dokładnie to samo co mnie, postanowiłem zaznaczyć na mapie również inne interesujące miejsca, nadając im numery od (10) do (19):

10. National Gallery of Art
11. Ogród Rzeźb
12. Muzeum Historii Naturalnej
13. Narodowe Muzeum Historii Ameryki
14. Narodowe Muzeum Historii i Kultury Afroamerykanów
15. Narodowe Muzeum Sztuki Azjatyckiej
16. Narodowe Muzeum Sztuki Afrykańskiej
17. Hirshhorn Museum (sztuka współczesna i nowoczesna)
18. Narodowe Muzeum Indian Amerykańskich
19. Cmentarz Narodowy w Arlington

Dlaczego moja wycieczka ogranicza się tylko to punktów od (1) do (9)?
Bo na więcej zabraknie czasu. Należy pamiętać, że miałem do dyspozycji niewiele ponad 10 godzin i w tym czasie musiałem się zmieścić. W praktyce zmieściłem i odwiedziłem podczas swojego wyjazdu jeszcze Cmentarz Arlington (19), ale w tym planie, żeby nie przesadzić z intensywnością, postanowiłem pokazać go jako opcję dodatkową.

Jeżeli będziesz w Waszyngtonie dłużej ode mnie, to nic nie stoi na przeszkodzie by dołożyć do zwiedzania kolejne punkty, a wtedy mój przewodnik nadal będzie dla ciebie przydatny, zwłaszcza że – jak widać na mapie – większość atrakcji znajduje się w pobliżu tej samej trasy zwiedzania.

Na mapie zaznaczyłem również położenie i nazwy kluczowych dla nas (nie wszystkich) przystanków dwóch linii metra: czerwonej i niebieskiej. Linia czerwona pozwoli ci dojechać na główny dworzec kolejowy Union Station (1), natomiast linia niebieska pozwoli szybko dojechać pod Cmentarz Arlington (19). Jeżeli zaistnieje potrzeba by przesiąść się między tymi dwiema liniami, to najlepiej zrobić to na przystankach Farragut West (linia niebieska) i Farragut North (linia czerwona) w pobliżu punktu (9), ponieważ właśnie tutaj obie linie krzyżują się.

Opis atrakcji w Waszyngtonie

1. Union Station

Nie warto szybko przebiegać przez dworzec Union Station. To byłby poważny błąd. Architekt dworca Daniel Burnham naprawdę przyłożył się do swojej pracy i zaprojektował piękny budynek inspirowany rzymskimi Termami Dioklecjana i Łukiem Konstantyna (kasetonowy, łukowaty sufit dworca), a gruntowna renowacja w latach 80-tych XX wieku przywróciła mu oryginalny blask.
Gdy 1907 roku został otwarty stał się największym dworcem świata, ale wybudowany sześć lat później Grand Central w Nowym Jorku był już od niego większy.
Zanim uciekniesz z dworca by rzucić się w wir zwiedzania miasta, będąc w głównym holu budynku spójrz jeszcze w górę. Na górnej kondygnacji zauważysz 36 pozłacanych pomników rzymskich legionistów. Symbolizują siłę i honor.

Dworzec kolejowy Union Station, współrzędne GPS:
38°53’50.1″N 77°00’22.7″W
38.897244, -77.006318 – kliknij i wyznacz trasę

2. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych

Zaprojektowany przez Cass Gilberta budynek został ukończony dopiero w 1935 roku. Wcześniej przez ponad 130 lat Sąd Najwyższy działał w różnych tymczasowych lokalizacjach, w tym w budynku Kapitolu (4).
Budynek ma charakterystyczne, klasyczne kształty z rzymskimi i greckimi inspiracjami. Jako materiał budowlany wykorzystano marmur różnych części USA – m.in. z Vermont i Georgii, co symbolizuje jedność narodową. Nad kolumnadą fasady widnieje słynne motto: „Equal Justice Under Law” – „Równa sprawiedliwość wobec prawa„. Po obu stronach schodów znajdują się rzeźby przedstawiające Prawo (Authority of Law) i Sprawiedliwość (Contemplation of Justice), stworzone przez Jamesa Earla Frasera.
Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych jest najwyższą instancją w zakresie prawa konstytucyjnego w USA. Obecnie zasiada w nim dziewięciu sędziów chociaż amerykańska konstytucja nie precyzuje ich liczby (jest ustalana przez Kongres). Sędziów wyznacza Prezydent Stanów Zjednoczonych, a zatwierdza Senat.

Ciekawostka:
Jedną z pierwszych spraw rozpatrywanych przez sąd najwyższy była sprawa: Chisholm przeciwko Stanowi Georgia. W sprawie tej obywatel popierający Królestwo Wielkiej Brytanii w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych wniósł o wypłacenie mu odszkodowania za skonfiskowany majątek. W werdykcie wydanym w 1793 roku Sąd Najwyższy uznał prawo obywatela do ubiegania się o zadośćuczynienie, ale wydana rok później 11 poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych odwróciła ten wyrok.

Wnętrze budynku jest pięknie zdobione marmurem i można je zwiedzać. Istnieje też możliwość obserwacji na żywo obrad sądu, ale zwykle chętnych jest tylu, że szanse na dostanie się są praktycznie zerowe.
Mimo że każdego roku spływa do sądu tysiące petycji, to Sąd Najwyższy rozpatruje rocznie zaledwie 80–100 spraw.

Godziny otwarcia
Poniedziałek – piątek
9:00 – 15:00
Zamknięte w soboty, niedziele i święta federalne

Sąd Najwyższy USA – oficjalna strona [klik]

Rezerwacja godziny odwiedzin
Rezerwacja nie jest konieczna. Trzeba stanąć w kolejce po lewej (Northwest Door) lub prawej (Southwest Door) stronie pod głównymi schodami wejściowymi jak wskazują strzałki na obrazku poniżej.
Zwiedzanie zajmie ci więcej niż godzinę.

Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, współrzędne GPS:
38°53’26.1″N 77°00’19.4″W
38.890586, -77.005391 – kliknij i wyznacz trasę

3. Biblioteka Kongresu

Biblioteka Kongresu chociaż formalnie nie jest biblioteką narodową Stanów Zjednoczonych, to w praktyce w zasadzie pełni taką funkcję. Wszyscy amerykańscy wydawcy mają bowiem obowiązek (pod groźbą kary) przekazać bibliotece dwa egzemplarze każdego wydawnictwa w ciągu trzech miesięcy od daty jego wydania.

Biblioteka została założona w 1800 roku i początkowo mieściła się w Kapitolu (4). Pierwszym zbiorem były książki zamówione w Europie za kwotę… 5 000 dolarów.
W czasie wojny brytyjsko-amerykańskiej (1814) niestety budynek Kongresu został podpalony i znajdująca się w nim wtedy biblioteka spłonęła. Udało się uratować jedynie część zbiorów. W ramach odbudowy kolekcji doszło wtedy do ciekawej transakcji, w ramach której były prezydent USA Thomas Jefferson za kwotę 23 950 dolarów sprzedał bibliotece swój prywatny, składający się z 6 487 woluminów zbiór książek (dzisiaj główny budynek nosi jego imię). W kolejnych latach biblioteka kontynuowała zakupy całych zbiorów książek w różnych częściach świata i tak w jej posiadaniu znalazła się kolekcja rodziny Romanowów liczącą 2800 woluminów oraz kolekcja Ottona Vollbehra, złożona 3115 pierwszych wydań i druków (inkunabułów), w tym egzemplarz Biblii Gutenberga. Biblioteka ma w posiadaniu także kilka bardzo osobliwych zbiorów, jak np.:
– kolekcja kieszonkowych globusów,
– najmniejszą wydrukowaną książkę świata dla dzieci “Stary Król Cole”. Została wydana w 1985 roku w liczbie 85 egzemplarzy przez wydawnictwo Gleniffer Press z Paisley w Szkocji. Ma wielkość 1 x 1 mm i wydano ją na papierze o gramaturze 22 gramy. Kartki najlepiej przewracać igłą 🙂
– prywatny zbiór książek Adolfa Hitlera.

Obecnie Biblioteka Kongresu to ponad 173 miliony obiektów – od książek (38 mln), przez mapy, po nagrania dźwiękowe i zdjęcia.
Warto zaznaczyć, że biblioteka posiada jeden z największych na świecie zbiorów książek w języku polskim!

Na co zwrócić uwagę podczas wizyty?

Gmach Thomasa Jeffersona – główny budynek biblioteki i arcydzieło architektury w stylu neorenesansowym (otwarty w 1897 roku).
Sala Czytelnicza Główna – serce biblioteki, dostępne do podziwiania z galerii dla zwiedzających. Ośmiokątna sala zachwyca kopułą, kolumnami i detalami w stylu klasycznym.
Kolekcja Gutenberga – biblioteka posiada jedną z niewielu istniejących na świecie kopii Biblii Gutenberga (pierwszej książki drukowanej za pomocą ruchomej czcionki).
Mapa Waldseemüllera – nazywana „aktami urodzenia Ameryki”. To pierwsza mapa, na której pojawiła się nazwa „Ameryka”.
Malowidła ścienne i zdobienia – wnętrza zdobią malowidła przedstawiające alegorie wiedzy, nauki i sztuki. Zwróć uwagę na detale sufitów i korytarzy.

Godziny otwarcia dla zwiedzających
Poniedziałek: zamknięte
Wtorek: 10:00 – 17:00
Środa: 10:00 – 17:00
Czwartek: 10:00 – 20:00
Piątek: 10:00 – 17:00
Sobota: 10:00 – 17:00
Niedziela: zamknięte
Ostatnie wejście dla zwiedzających odbywa się 30 minut przed zamknięciem.

Biblioteka Kongresu – oficjalna strona [klik]

Rezerwacja odwiedzin
Jest obowiązkowa i bezpłatna. Rezerwacji godziny odwiedzin należy dokonać bezpośrednio na stronie rezerwacyjnej Biblioteki Kongresu – [klik]

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie około 1 – 2 godzin (w zależności od dociekliwości i preferowanego tempa zwiedzania).

Broszura informacyjna
Pod linkiem poniżej zamieszczam pobraną ze strony Biblioteki Kongresu broszurę informacyjną prezentująca rozkład i zawartość polecanych do odwiedzenia pomieszczeń.
pobierz: oficjalna, turystyczna broszura Biblioteki Kongresu – [klik]

Biblioteka Kongresu, współrzędne GPS:
38°53’19.4″N 77°00’19.2″W
38.888712, -77.005335 – kliknij i wyznacz trasę

4. Kapitol Stanów Zjednoczonych

Kapitol zasługuje oczywiście na bardzo obszerny opis, ale bez obaw! Obiecałem sobie, że będzie krótko i syntetycznie więc słowa dotrzymam.

Stojący na Wzgórzu Kapitolińskim budynek, będący siedzibą Kongresu Stanów Zjednoczonych (czyli amerykańskiego parlamentu) góruje nad Waszyngtonem i jest widoczny niemal z każdego miejsca w mieście. Jest to możliwe za sprawą obowiązujących i restrykcyjnie przestrzeganych w Waszyngtonie przepisów miejskich, które zabraniają budowy wysokich budynków w mieście i administracyjnie ograniczają wysokość wszystkich miejskich zabudowań (pisałem o tym więcej we wstępie do tego wpisu).
Jeżeli zamierzasz więcej podróżować po Stanach Zjednoczonych, to zwróć uwagę na to, że w stolicach wielu amerykańskich stanów stoją budynki będące siedzibami władz stanowych, silnie wzorowane właśnie na Kapitolu.

Kapitol zaczął powstawać w 1793 roku, a kamień węgielny położył sam George Washington. Budowa trwała wiele lat, a w kolejnych latach prowadzone były jeszcze istotne przebudowy. Najbardziej przyciągającym uwagę elementem budynku jest potężna kopuła. Została wykonana z żeliwa i waży ponad 4 000 ton. Na jej szczycie znajduje się mierzący ponad 5 metrów Posąg Wolności (Statue of Freedom).
Centralnym miejscem Kapitolu jest oczywiście sala główna znajdująca się bezpośrednio pod kopułą. Będąc w środku zwróć uwagę na ogromne malowidło zdobiące sklepienie. Nazywa się „Apoteoza Waszyngtona” ale naprawdę trzeba trochę czasu, by znaleźć na nim pierwszego prezydenta USA. Maleńka postać prezydenta zerkającego na nas z góry widoczna jest tuż przy krawędzi malowidła.

Na ścianach Rotundy znajdują się historyczne obrazy prezentujące kluczowe momenty amerykańskiej historii, jak przybycie Kolumba czy podpisanie Deklaracji Niepodległości, a wokół stoją pomniki najważniejszych postać z historii (również tej prawie współczesnej) Stanów Zjednoczonych.
Tuż obok Rotundy znajduje się National Statuary Hall czyli dawna sala obrad Izby Reprezentantów. Aktualnie znajdują się w niej naprawdę genialne posągi wybitnych postaci z historii każdego stanu USA.

Ciekawostka:
W podziemiach Kapitolu znajduje się tajemnicza „Krypta”, która miała być miejscem pochówku George’a Washingtona. Nigdy jednak nie została wykorzystana zgodnie z pierwotnym zamiarem. Nie jest to jednak jedyna znajdująca się pod Kapitolem podziemna ciekawostka. Znajduje się tutaj bowiem wybudowana w 1912 roku mało znana podziemna kolej, przeznaczona do szybkiego i bezpiecznego przemieszczania się między wybranymi budynkami administracji amerykańskiej, bez potrzeby wychodzenia na powierzchnię.
Mówiąc konkretniej Capitol Subway System (taką nazwę nosi ten system) składa się z trzech podziemnych systemów elektrycznego transportu, łączących Kapitol Stanów Zjednoczonych z wszystkimi budynkami Senatu i jednym z budynków Izby Reprezentantów.
Dla turystów dostęp do kolejki jest bardzo ograniczony, ale jeśli jesteś częścią grupy z przewodnikiem i masz ogromne szczęście lub posiadasz specjalne pozwolenie, można zobaczyć niektóre fragmenty tuneli podczas zwiedzania Kapitolu lub Biblioteki Kongresu.
Najprawdopodobniej szczęście ci jednak nie dopisze, ale swoją ciekawość na temat tego jak wygląda ta lekko ukryta kolej zaspokoisz oglądając zrealizowany przez Washington Post, dostępny poniżej filmik:

Godziny otwarcia Kapitolu dla zwiedzających
Kapitol można zwiedzać od poniedziałku do soboty w godzinach 8:30 – 16:30

Kapitol Stanów Zjednoczonych – oficjalna strona dla odwiedzających – [klik]

Rezerwacja odwiedzin
Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem i jest bezpłatne. Teoretycznie rezerwacja nie jest obowiązkowa, o ile w danej chwili nie będzie kompletu chętnych i będą jeszcze jakieś wolne miejsca (co jest raczej mało prawdopodobne). W praktyce zdecydowanie należy dokonać rezerwacji godziny wejścia. Należy to zrobić bezpośrednio na stronie rezerwacyjnej Kapitolu – [klik]

Na zwiedzanie Kapitolu zarezerwuj sobie 2 godziny. Pół godziny przed rozpoczęciem zwiedzania trzeba pojawić się w Visitor Center i wymienić rezerwacją na darmowy bilet oraz ustawić się w odpowiedniej grupie, zgodnie z oznaczeniem na otrzymanym bilecie. Zwiedzanie odbywa się pod okiem przewodnika i trwa około 1,5 godziny.

UWAGA!
W Kapitolu znajduje się naprawdę przyzwoity bar/restauracja szybkiej obsługi z dobrym jedzeniem, w bardzo przystępnych cenach (wejście do restauracji widać zdjęciu powyżej, na prawo od Visitor Center). Sugeruję wykorzystać tę szansę na zjedzenie solidnego posiłku. Na obszarze całego National Mall trudno bowiem o coś sensownego do jedzenia.

Wejście do Centrum Odwiedzin w Kapitolu, współrzędne GPS:
38°53’23.4″N 77°00’30.3″W
38.889820, -77.008424 – kliknij i wyznacz trasę

5. Narodowe Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej (NASM)

No cóż, w przypadku tego muzeum nie będę obiektywny. Nie potrafię! A to z powodu, że jestem miłośnikiem tematów związanych z podbojem kosmosu, historią tego podboju i generalnie z przestrzenią kosmiczną. Tradycyjne lotnictwo interesuje mnie trochę mniej, ale kosmos to kosmos! Dla mnie to muzeum było więc miejscem, w którym najchętniej zostałbym na noc. Autentyczne eksponaty pochodzące z misji kosmicznych w tym zużyty, wypalony i wytopiony silnik rakiety Apollo 11 oraz moduł dowodzenia Apollo 11, czyli kapsuła w której po pierwszym w historii ludzkości lądowaniu człowieka na księżycu astronauci wrócili na Ziemię. Do tego wszystkie inne graty ze starszych i nowszych misji kosmicznych jak łaziki, satelity, żagle słoneczne, kombinezony, czy symulator Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. No po prostu obłęd!
Przy okazji ekspozycja zrobiona jest z takim pomysłem i rozmachem, że prawdopodobnie z wrażenia sam przez pewien czas unosiłem się nad ziemią … Wiem jestem nieobiektywny, ale co mi tam! To muzeum jest po prostu piękne.

Ekspozycje lotnicze oraz inne ekspozycje uzupełniające (np. historia bicia rekordu prędkości wraz z oryginalnymi eksponatami) również zwalają z nóg i każdy miłośnik techniki wyjdzie stąd obezwładniony. To pewne!
Nie wyobrażam sobie odwiedzin w Waszyngtonie bez odwiedzenia tego muzeum.

Niedawno natknąłem się na informację, że Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej jest obecnie najczęściej odwiedzanym na świecie muzeum lotnictwa i jednym z najczęściej odwiedzanych muzeów w ogóle (rocznie odwiedza je około 8 milionów osób, dla porównania na pierwszym miejscu jest Luwr w Paryżu, który odwiedziło w 2024 roku 8,7 miliona osób).
Taka frekwencja rodzi pewne problemy z dostępem do biletów, tym bardziej, że wstęp do muzeum jest bezpłatny!!! Koniecznie zadbaj więc o rezerwację bezpłatnych wejściówek z dużym wyprzedzeniem. Godziny wejścia przestrzegane są dość restrykcyjnie, a wejściówki naprawdę są sprawdzane.

Ciekawostka:
W muzeum możesz zobaczyć oryginał Flyer I (!!!), pierwszego na świecie udanego samolotu silnikowego, w którym 14 grudnia 1903 roku Wilbur Wright poderwał się z szyny startowej w powietrze i przeleciał 12 m. Lot trwał 3,5 sekundy. Trzy dni później po małych naprawach uszkodzeń, których samolot doznał w czasie pierwszego lądowania, drugi z braci Orville Wright wykonał swój pierwszy lot i po 12 sekundach bezpiecznie wylądował pokonując w powietrzu 37 metrów (120 stóp). Tego samego dnia bracia wykonali samolotem jeszcze trzy loty, a najdłuższy był trwający 59 sekund lot na odległość 260m. Kilka chwil po zakończonym locie silny podmuch wiatru kilkukrotnie przewrócił i mocno uszkodził samolot. Flyer I już nigdy potem nie wzniósł się w powietrze.
W części kosmicznej muzeum dobrze się rozglądaj, a natkniesz się na przywiezione na Ziemie przez misję Apollo próbki księżycowych skał.

Narodowe Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia dla zwiedzających
Muzeum jest otwarte codziennie w godzinach 10:00 – 17:30 oprócz 25 grudnia i 20 stycznia.

Rezerwacja odwiedzin
Rezerwacja jest obowiązkowa i bezpłatna. Koniecznie zarezerwuj wejściówkę z dużym wyprzedzeniem! Rezerwacji godziny odwiedzin należy dokonać bezpośrednio na stronie rezerwacyjnej NASM – [klik]
Na zwiedzanie zarezerwuj sobie około 1 – 2 godziny (w zależności od dociekliwości i preferowanego tempa zwiedzania).

Wejście główne do National Air and Space Museum, współrzędne GPS:
38°53’16.1″N 77°01’11.4″W
38.887809, -77.019841 – kliknij i wyznacz trasę

6. National Archives Museum

Gdyby policzyć wszystkie strony dokumentów, które przechowywane są w Muzeum Archiwum Narodowego w Waszyngtonie, to okaże się, że jest to łącznie około 13 miliardów stron. Ktoś potrafi wyobrazić sobie taką liczbę? Z tych 13 miliardów stron zdecydowanie najważniejszych jest kilkanaście. Zapisane zostały na nich podstawy amerykańskiej państwowości i wyznaczyły drogę dla nowoczesnej demokracji. Odwiedziny w National Archives Museum to jedyna i niepowtarzalna szansa by zobaczyć oryginalne rękopisy:
– Deklaracji Niepodległości z 1776 roku
– Konstytucji Stanów Zjednoczonych
– Karty Praw Stanów Zjednoczonych
Przyznam, że oglądanie tych dokumentów w oryginale robi potężne wrażenie, zwłaszcza że widnieją pod nimi oryginalne podpisy np. Georgea Washingtona czy Benjamina Franklina. Szczerze polecam!

Ciekawostka:
W zbiorach muzeum znajduje się Magna Carta (z 1297 roku). Jedna z zaledwie czterech istniejących kopii tej średniowiecznej karty wolności, uznawana powszechnie za najbardziej kompletną i najlepiej zachowaną. Dla przypomnienia dodam, że Magna Carta jest jednym z najważniejszych dokumentów w historii, który zapoczątkował ideę ograniczonej władzy i ochrony podstawowych praw obywateli. Dokument został wydany przez króla Anglii, Jana bez Ziemi, pod naciskiem baronów, którzy buntowali się przeciw jego rządom. Magna Carta miała na celu ograniczenie władzy monarchy i wprowadziła ideę, że król również podlega prawu (przypominam, że działo się to w średniowieczu gdy monarchowie mieli niemal nieograniczoną władzę). Dokument stał się fundamentem dla późniejszych praw i konstytucji oraz inspiracją dla idei praw człowieka (wiąże się z nią m.in zapis prawny chroniący przed arbitralnym więzieniem oraz zapewniający prawo do sprawiedliwego procesu).

Ciekawostka:
Zostało wykonanych 14 odręcznych kopii Karty Praw Stanów Zjednoczonych. Jedna dla Kongresu i po jednej dla każdego z 13 stanów. Mniej więcej połowa z nich już dzisiaj nie istnieje (zaginęła lub została zniszczona). Ciekawa historia wiąże się z kopią sporządzoną dla stanu Karolina Północna. W kwietniu 1865 roku w końcowej fazie wojny secesyjnej została skradziona przez żołnierzy Unii i zniknęła na 140 lat. W roku 2005 pojawiły się informacje, że podobno została zaoferowana do kupienia anonimowym kolekcjonerom za wielomilionową kwotę. Trop zainteresował agencje federalne i specjalizujący się w tropieniu i odzyskiwaniu staroci oraz dzieł sztuki agent FBI Robert King Wittman przeprowadził tajną akcję. Udając kolekcjonera zainteresowanego zakupem, zyskał zaufanie osób, które posiadały dokument i po kilkumiesięcznych negocjacjach przejął dokument podczas umówionego spotkania. W 2005 po 140 latach kopia Karty Praw wykonana dla Karoliny Północnej została odzyskana.

National Archives Museum – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia dla zwiedzających
Muzeum jest otwarte codziennie w godzinach 10:00 – 17:30 oprócz Bożego Narodzenia (25 grudnia) i Święta Dziękczynienia (czwarty czwartek listopada).

Rezerwacja odwiedzin
Rezerwacja jest obowiązkowa i pobierana jest opłata za obsługę rezerwacji w wysokości 1 USD. Rezerwacji godziny odwiedzin należy dokonać bezpośrednio na stronie rezerwacyjnej National Archives Museum – [klik]

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie 1 godzinę.

National Archives, współrzędne GPS:
38°53’32.2″N 77°01’22.7″W
38.892283, -77.022972 – kliknij i wyznacz trasę

7. Mauzoleum Abrahama Lincolna

Wznoszące się majestatycznie nad taflą Reflecting Pool Mauzoleum Abrahama Lincolna to bez wątpienia jeden najbardziej rozpoznawalnych symboli Stanów Zjednoczonych. Wchodząc po schodach do głównego pomieszczenia mauzoleum niemal słyszałem słowa „I Have a Dream”, które w 1963 roku właśnie z tego miejsca wygłosił do zgromadzonego tłumu Martin Luther King Jr. Poczułem jak po plecach przebiega mi dreszcz, a ciało na chwilę pokrywa gęsia skórka. Kawał historii.
Po chwili zatrzymałem się, uniosłem wzrok i stanąłem oko w oko z prezydentem Stanów Zjednoczonych Abrahamem Lincolnem. Siedział jak zwykle zamyślony w swoim fotelu. Pięść jednej ręki miał zaciśniętą symbolizując siłę, a druga spoczywała rozluźniona na znak, że towarzyszy mu również współczucie. Jasny sygnał, że w sprawowaniu władzy niezbędne jest zachowanie równowagi. Kamienne i silne spojrzenie prezydenta sprawiło, że to ja pierwszy zerwałem tę wzrokową więź i nieśmiało rozejrzałem się po wewnętrznych ścianach mauzoleum. Na ścianach mauzoleum zauważyłem wyryte fragmenty dwóch słynnych przemówień Lincolna: Gettysburskiego Przemówienia i Drugiego Przemówienia Inauguracyjnego. Plotki zasłyszane na mieście wspominały o tym, że w cytacie przemówienia na południowej ścianie znalazł się poważny błąd. Zamiast słowa “FARMER” wyryto słowo „FUTURE” 🙂
Dyskretnie rzuciłem okiem tak, aby prezydent nie zauważył i nie pomyślał sobie, że przyszedłem tu sobie dowcipkować. Przyznam, że ulżyło mi gdy zauważyłem, że błąd udało się już poprawić. Ślady po poprzednim słowie są jednak nadal dobrze widoczne. Polecam sprawdzić to osobiście! Zróbcie to jednak dyskretnie żeby nie denerwować prezydenta Lincolna. Ma w końcu 8,5 metra wysokości siedząc, więc gdyby się wkurzył i wstał, to byłoby z wami krucho!

Dla lepszego wrażenia zamieszczam poniżej fragment filmu z przemówieniem wygłoszonym ze schodów mauzoleum przez Martina Luthera Kinga Jr., doskonale prezentujący tę chwilę.

Mauzoleum Abrahama Lincolna jest obiektem otwartym i dostępnym przez całą dobę.

Mauzoleum Abrahama Lincolna, współrzędne GPS:
38°53’21.5″N 77°02’57.2″W
38.889293, -77.049221 – kliknij i wyznacz trasę

8. Biały Dom

Białego Domu nikomu przedstawiać nie trzeba. Po spacerze pośród gigantycznych zabudowań rządowo-administracyjnych wzorowany na klasycznej architekturze europejskiej (w tym irlandzkiej rezydencji Leinster House) Biały Dom wydaje się naprawdę malutki. Wrażenie to potęguje fakt, że nie da się do niego podejść blisko. Zamknięta strefa bezpieczeństwa wokół domu prezydenta rozciąga się naprawdę szeroko. Tym bardziej zaskakujący staje się fakt, że w tym maleńkim domku mieszczą się 132 pokoje w tym najważniejszy Gabinet Owalny. Budowla zrobiłaby by na nas większe wrażenie, gdyby możliwym było zobaczenie, jaki rozmiar ma to co znajduje się pod budynkiem. Pod Białym Domem szeroko i głęboko rozciągają się bowiem wybudowane podczas II wojny światowej rozległe systemy podziemnych tuneli i schronów, w tym Centrum Operacji Kryzysowych (PEOC), które było wykorzystywane m.in. po atakach z 11 września 2001 roku. Silnie chroniony schron i centrum dowodzenia zlokalizowane jest głęboko pod wschodnim skrzydłem Białego Domu, ale dokładne wymiary PEOC oraz jego szczegółowa struktura pozostają ściśle tajne. W latach 2010–2012 prowadzono duże prace budowlane wokół Białego Domu, więc oczywiście spekuluje się, że wiązały się one m.in. z dalszą rozbudową struktury schronu.

Pierwszym prezydentem, który zamieszkała w Biały Domu był John Adams (w 1800 roku). Nazwa „Biały Dom” początkowo odnosiła się do jego śnieżnobiałej fasady wykonanej z piaskowca, pokrytej specjalnym wapiennym bieleniem. Oficjalnie nazwę uznano dopiero w 1901 roku za prezydentury Theodora Roosevelta. W okresie tuż po II wojnie światowej wskutek różnych czynników (w tym pożaru) budynek był w tak złym stanie, że groziło mu zawalenie. W 1948 roku prezydent Harry Truman zarządził jego gruntowną renowację. Choć obecnie słynie z reprezentacyjnych ogrodów, w 2009 roku Michelle Obama założyła w nim ogród warzywny, aby promować zdrowe odżywianie.

Najlepszy widok na Biały dom jest dostępny z Placu Lafayeltta (współrzędne podam poniżej). Obserwując stąd Biały Dom spójrz w lewo, w kierunku sąsiadującego z ulicą narożnika placu. Znajduje się tutaj pomnik bardzo znanego i szanowanego w Stanach Zjednoczonych obywatela. To Tadeusz Kościuszko!

Ciekawostka:
Autorem pomnika jest polski, urodzony w Szczakowej (obecnie dzielnica Jaworzna) rzeźbiarz Antoni Popiel herbu Sulima, znany jako ulubieniec Theodore Roosevelta. Artysta wziął udział w konkursie na najlepszy projekt pomnika Tadeusza Kościuszki i … przegrał, zająjmując w nim drugie miejsce. Pomimo tego na mocy decyzji prezydenta Theodore Roosevelta jego projekt został zatwierdzony do realizacji.

Punkt widokowy na stronę południową Białego Domu przy The Ellipse, współrzędne GPS:
38°53’42.9″N 77°02’11.7″W
38.895250, -77.036583 – kliknij i wyznacz trasę

Punkt widokowy a stronę północną Białego Domu z Placu Lafayeltta, współrzędne GPS:
38°54’00.3″N 77°02’11.5″W
38.900082, -77.036535 – kliknij i wyznacz trasę

9. Farragut North – metro

Farragut to miejsce w którym kończy się podstawowy plan naszej wycieczki i można powoli udawać się w drogę powrotną w kierunki Union Station. Możesz to zrobić na nogach bezpośrednio spod Białego Domu (poprowadzi cię nawigacja po kliknięciu we współrzędne dworca Union Station). Do pokonania będzie odległość około 2,8 km (1,7 mili), co zajmie ci około 40 minut. Drogę na dworzec można sobie urozmaicić przejściem przez maleńkie China Town. Jest po drodze na dworzec, a współrzędne punktu, na który trzeba się kierować podaję poniżej
Jeżeli nie masz sił, poszukaj znajdującej się w pobliżu stacji metra Farragut North (linia czerwona) i metro zabierze cię prosto na dworzec kolejowy Union Station.
Jeżeli masz siłę i czas możesz jeszcze wybrać się ze stacji Farragut West (linia niebieska) na Cmentarz Arlington lub w przeciwnym kierunku do stacji Smithsoniam w okolicę pozostałych muzeów przy National Mall.
Wszystkie wymienione przeze mnie punkty znajdziesz na mojej mapie zwiedzania Waszyngtonu.

Farragut North (linia czerwona) – wejście do metra, współrzędne GPS:
38°54’09.9″N 77°02’21.0″W
38.902737, -77.039176 – kliknij i wyznacz trasę

Farragut West (linia niebieska) – wejście do metra, współrzędne GPS:
38°54’05.3″N 77°02’31.1″W
38.901475, -77.041959 – kliknij i wyznacz trasę

China Town w Waszyngtonie, współrzędne GPS:
38°53’58.9″N 77°01’18.3″W
38.899705, -77.021735 – kliknij i wyznacz trasę

10. National Gallery of Art

National Gallery of Art (Narodowa Galeria Sztuki) w Waszyngtonie jest jednym z najważniejszych muzeów sztuki w Stanach Zjednoczonych. Zostało założone w 1937 roku dzięki darowi Andrew Mellona. Muzeum mieści się na National Mall i obejmuje dwa główne budynki:
– West Building (Budynek Zachodni): Prezentuje sztukę europejską od średniowiecza do XIX wieku.
Najważniejsze dzieła w kolekcji:
„Ginevra de’ Benci” – Leonardo da Vinci
Jedyny obraz Leonarda da Vinci znajdujący się w Ameryce Północnej, ukazujący młodą kobietę z subtelnym tłem krajobrazowym.
„Dziewczyna z fletem” – Jan Vermeer
Obraz prezentujący mistrzostwo w oddawaniu światła i delikatności portretów.
„Impresja, Wschód Słońca” – Claude Monet
Jeden z najbardziej znanych obrazów impresjonistycznych, prezentujący mistrzostwo Moneta w malowaniu światła i koloru.
„Portret Giovanny Tornabuoni” – Domenico Ghirlandaio
Renesansowy portret włoskiej szlachcianki, ukazujący bogactwo detali i harmonię kompozycji.

– East Building (Budynek Wschodni): Zawiera sztukę współczesną i nowoczesną
Najważniejsze prace:
„Numer 1, 1950 (Lavender Mist)” – Jackson Pollock
Jedno z najsłynniejszych dzieł amerykańskiego ekspresjonizmu abstrakcyjnego, gdzie artysta stworzył kompozycję poprzez technikę drip painting.
„Pomarańczowy i żółty” – Mark Rothko
Przykład minimalistycznego malarstwa abstrakcyjnego, które skupia się na emocjonalnym wpływie kolorów.
„Kobieta III” – Willem de Kooning
Wybitny przykład połączenia figuratywności i abstrakcji w sztuce współczesnej.

National Gallery of Art – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia
Codziennie od 10:00 do 17:00.
Zamknięte w dni świąt federalnych.

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacja wejścia nie jest wymagana.

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie 1 godzinę.

Plac pomiędzy wejściami do obu budynków National Gallery of Art, współrzędne GPS:
38°53’28.8″N 77°01’04.6″W
38.891339, -77.017935 – kliknij i wyznacz trasę

11. Ogród Rzeźb

Ogród Rzeźb (Sculpture Garden) jest częścią National Gallery of Art. Oferuje możliwość obcowania ze sztuką na świeżym powietrzu oraz miejsce do odpoczynku, jeżeli rozbolą cię już nogi.
Ogród został otwarty w 1999 roki i zajmuje powierzchnię 2,6 hektara.

Najciekawsze rzeźby:
„Spider” – Louise Bourgeois
Monumentalny pająk symbolizuje złożoność emocji związanych z matczyną opieką.

„Typewriter Eraser, Scale X” – Claes Oldenburg i Coosje van Bruggen
Olbrzymia gumka do maszyny do pisania to humorystyczne odniesienie do technologii i nostalgii.

„Thinker on a Rock” – Barry Flanagan
Interpretacja słynnego „Myśliciela” Rodina, przedstawiająca zająca w tej samej pozycji.

„Four-Sided Pyramid” – Sol LeWitt
Geometryczna konstrukcja z betonu, która przyciąga uwagę swoją minimalistyczną formą.

„House I” – Roy Lichtenstein
Rzeźba optycznie iluzoryczna, grająca z percepcją przestrzeni i perspektywy.

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacja wejścia nie jest wymagana.

Ogród Rzeźb, współrzędne GPS:
38°53’27.8″N 77°01’22.6″W
38.891062, -77.022941 – kliknij i wyznacz trasę

12. Muzeum Historii Naturalnej

Kolejny gigant i rekordzista wśród muzeów. Dla zainteresowanych punkt obowiązkowy. Muzeum otwarte w 1910 mieści w sobie ponad 146 milionów (!!!) eksponatów podzielonych na wystawy tematyczne.
Najsłynniejsze i najbardziej znane z nich to:

Słynny słoń Henry’ego
Olbrzymi afrykański słoń w głównym holu jest symbolem muzeum. Jest to jeden z największych spreparowanych słoni na świecie.

Hope Diamond
Owiany legendami, jeden z najsłynniejszych diamentów na świecie o wadze 45,52 karata. Oczywiście prezentowany jest w galerii minerałów.

Dinozaury w Fossil Hall
Wystawa „Deep Time” prezentuje imponującą kolekcję szkieletów dinozaurów, w tym T-Rexa i triceratopsa. Szczególny nacisk położono na ewolucję i zmiany klimatu.

Ocean Hall
Ogromna wystawa dotycząca oceanów i życia morskiego.
Centralnym punktem jest model płetwala błękitnego w naturalnej wielkości.

Hall of Human Origins
Interaktywna wystawa prezentująca ewolucję człowieka na przestrzeni 6 milionów lat.

Insect Zoo
UWAGA! Żywe okazy owadów, w tym motyle, mrówki i pająki, z możliwością bliskiego kontaktu.

Butterfly Pavilion
Klimatyzowana przestrzeń z setkami żywych motyli, które swobodnie latają wśród odwiedzających.

Muzeum Historii Naturalnej w Waszyngtonie – oficjalna strona [klik]
pobierz: oficjalny plan muzeum – [klik] pobrany przeze mnie z oficjalnej strony muzeum.

Godziny otwarcia
Codziennie od 10:00 do 17:30.
Zamknięte w Święto Dziękczynienia (Thanksgiving) i 25 grudnia (Boże Narodzenie).

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacja wejścia nie jest wymagana.

Pełne zwiedzanie muzeum zajmuje od 3 do 5 godzin.

Wejście do Muzeum Historii Naturalnej, współrzędne GPS:
38°53’26.7″N 77°01’33.6″W
38.890738, -77.025995 – kliknij i wyznacz trasę

13. Narodowe Muzeum Historii Ameryki

Muzeum poświęcone historii i kulturze Stanów Zjednoczonych. Naprawdę można się wkręcić i niespodziewanie zostawić tutaj więcej czasu niż się pierwotnie planowało, bo o rany! Czegóż tu nie ma!

Wymienię tylko najważniejsze rzeczy:
Flaga z Fortu McHenry („Star-Spangled Banner”)
Oryginalna flaga, która zainspirowała hymn narodowy USA. Jest centralnym punktem muzeum i ma specjalną, klimatyzowaną galerię.
Pierwsze Damy USA
Wystawa prezentująca suknie, biżuterię i pamiątki związane z pierwszymi damami, od Marthy Washington po Jill Biden.
Amerykańska kultura popularna
Eksponaty związane z kinem, muzyką i telewizją, w tym czerwone pantofelki Judy Garland z filmu „Czarnoksiężnik z Krainy Oz”.
Prezydenci Stanów Zjednoczonych
Wystawa poświęcona prezydentom, z oryginalnymi artefaktami, takimi jak strój George’a Washingtona czy przemówienia prezydentów.
American Enterprise
Historia rozwoju gospodarki USA, od rewolucji przemysłowej po współczesność.
Transport i innowacje
Wystawa przedstawiająca ewolucję transportu w USA, w tym modele starych samochodów, lokomotyw i samolotów.

Narodowe Muzeum Historii Ameryki – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia
Codziennie od 10:00 do 17:30.
Zamknięte 25 grudnia (Boże Narodzenie).

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacja wejścia nie jest wymagana.

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie co najmniej 2 godziny.

Wejście do Muzeum Historii Ameryki, współrzędne GPS:
38°53’27.3″N 77°01’48.2″W
38.890917, -77.030056 – kliknij i wyznacz trasę

14. Narodowe Muzeum Historii i Kultury Afroamerykanów

Jedno z najnowszych muzeów. Otwarte w 2016 roku, opowiada historię Afroamerykanów w USA. Jest to pierwsze muzeum narodowe poświęcone wyłącznie historii i kulturze Afroamerykanów.

Najciekawsze wystawy i eksponaty:
Historia i początki niewolnictwa
W muzeum znajduje się poruszająca wystawa dotycząca początków niewolnictwa w USA, ukazująca losy ludzi, którzy zostali przywiezieni z Afryki, ich życie na plantacjach oraz walkę o wolność.
Zbiory kultury i sztuki
Eksponaty obejmujące sztukę, muzykę, taniec i literaturę Afroamerykanów. Wśród nich są przedmioty związane z ruchami artystycznymi, jak Harlem Renaissance, oraz muzyką, w tym instrumenty muzyczne, płyty i nagrania.
Ruchy na rzecz praw obywatelskich
Wystawy poświęcone walce Afroamerykanów o równość i prawa obywatelskie. W muzeum znajdują się m.in. przedmioty związane z liderami tego ruchu, jak Martin Luther King Jr. oraz bilet z autobusu, który stał się symbolem bojkotu autobusowego w Montgomery.
Amerykańska historia sportu
Eksponaty poświęcone wybitnym Afroamerykanom w sporcie, w tym koszykarzom, bokserom, piłkarzom i baseballistom, którzy zmienili oblicze amerykańskiego sportu, jak Jackie Robinson czy Muhammad Ali.
Polityka i historia
Prezentacja liderów politycznych, takich jak prezydent Barack Obama, z przedmiotami osobistymi i artefaktami związanymi z jego kadencją oraz innymi kluczowymi postaciami.

Narodowe Muzeum Historii i Kultury Afroamerykanów – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia
Codziennie od 10:00 do 17:30.
Zamknięte 25 grudnia (Boże Narodzenie).

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacji wejściówki dokonaj na oficjalnej stronie rezerwacyjnej muzeum – [klik]

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie co najmniej 2 godziny.

Wejście do Muzeum Historii i Kultury Afroamerykanów, współrzędne GPS:
38°53’26.9″N 77°01’57.0″W
38.890816, -77.032485 – kliknij i wyznacz trasę

15. Narodowe Muzeum Sztuki Azjatyckiej

Nikogo nie zaskoczy jeżeli napisze, że Narodowe Muzeum Sztuki Azjatyckiej jest jednym z największych i najważniejszych na świecie ośrodków poświęconych sztuce Azji.
Składa się z dwóch galerii: Freer Gallery of Art i Arthur M. Sackler Gallery, które razem tworzą wyjątkową kolekcję obejmującą ponad 40 000 obiektów.
Freer Gallery of Art założone w 1923 roku przez amerykańskiego kolekcjonera Charlesa Lang Freera, początkowo koncentrowało się na chińskiej sztuce, a później rozszerzyło swoje zbiory o sztukę innych regionów Azji.
Arthur M. Sackler Gallery otwarto w 1987 roku. Zostało nazwane na cześć Arthura M. Sacklera, filantropa, który pomógł rozwinąć kolekcję sztuki azjatyckiej. Jest znane z bardziej współczesnego podejścia do prezentacji i interpretacji sztuki.

Najciekawsze wystawy i eksponaty
Sztuka Wschodnia – Prace wschodnioazjatyckie (Chiny, Japonia, Korea)
Kolekcja zawiera rzeźby, obrazy, porcelanę, kaligrafię, tkaniny i inne przedmioty związane z kulturą Chin, Japonii i Korei. Wśród eksponatów znajdują się prace mistrzów japońskich malarzy oraz wspaniałe porcelany chińskie z dynastii Ming.

Kolekcja hinduska i buddyjska
W muzeum znajduje się imponująca kolekcja rzeźb i manuskryptów buddyjskich oraz hinduskich, w tym dzieła z Indii, Nepalu, Sri Lanki i Tybetu. Można tu zobaczyć wspaniałe rzeźby przedstawiające postacie buddyjskie i hinduskie bóstwa.

Sztuka islamska
Kolekcja zawiera dzieła sztuki z krajów Bliskiego Wschodu, obejmujące zarówno przedmioty codziennego użytku, jak i wspaniałe rękopisy, płaskorzeźby, ceramikę i tkaniny.

Ceramika i rzeźby
Imponująca kolekcja ceramiki, w tym słynne wazy chińskie oraz rzeźby, które pokazują mistrzostwo rzemiosła w Azji.

Malarstwo i kaligrafia
Kolekcje malarstwa w tradycji chińskiej i japońskiej, a także wspaniałe przykłady kaligrafii, która w Azji jest traktowana jako sztuka i wyraz osobowości.

Narodowe Muzeum Sztuki Azjatyckiej – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia
Codziennie od 10:00 do 17:30.
Zamknięte w Święto Dziękczynienia i 25 grudnia.

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacja wejścia nie jest wymagana.

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie co najmniej 2 godziny.

Wejście do Muzeum Sztuki Azjatyckiej, współrzędne GPS:
38°53’16.2″N 77°01’38.5″W
38.887843, -77.027353 – kliknij i wyznacz trasę

16. Narodowe Muzeum Sztuki Afrykańskiej

Narodowe Muzeum Sztuki Afrykańskiej zostało założone w 1964 roku i od tego czasu stało się ważnym miejscem promującym afrykańską sztukę, kulturę i historię. Dzięki darowiznom od wielu afrykańskich artystów i kolekcjonerów muzeum zgromadziło imponującą kolekcję, która obejmuje zarówno dzieła sztuki tradycyjnej, jak i współczesnej.

Najciekawsze wystawy i eksponaty
Sztuka tradycyjna i rytualna
W muzeum znajduje się szeroka kolekcja sztuki rytualnej i ceremonialnej z różnych regionów Afryki, w tym maski, rzeźby i przedmioty związane z religią i tradycjami plemiennymi.

Malarstwo i grafika współczesna
Kolekcje współczesnych artystów afrykańskich, którzy eksperymentują z nowymi formami wyrazu, obejmujące prace malarskie, fotografie oraz grafiki. Sztuka współczesna w muzeum często dotyczy tematów politycznych, społecznych i kulturowych.

Biżuteria i tekstylia
Zbiory afrykańskiej biżuterii, od tradycyjnych ozdób po współczesne, a także tkaniny, które mają zarówno znaczenie estetyczne, jak i funkcjonalne w różnych afrykańskich kulturach.

Ceramika i rzeźba
Kolekcja ceramiki i rzeźb z Afryki, obejmująca zarówno dzieła tradycyjne, jak i nowoczesne. Przedmioty te często były używane w codziennym życiu, ale również miały funkcje symboliczne i rytualne.

Narodowe Muzeum Sztuki Afrykańskiej – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia
Codziennie od 10:00 do 17:30.
Zamknięte w Święto Dziękczynienia i 25 grudnia.

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacja wejścia nie jest wymagana.

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie około 1,5 godziny.

Wejście do Muzeum Sztuki Afrykańskiej, współrzędne GPS:
38°53’16.6″N 77°01’32.4″W
38.887933, -77.025670 – kliknij i wyznacz trasę

17. Hirshhorn Museum

Hirshhorn Museum and Sculpture Garden to muzeum sztuki nowoczesnej. Zostało otwarte w 1974 roku i od tego czasu stało się kluczowym miejscem w Waszyngtonie, gdzie można podziwiać najważniejsze dzieła sztuki XX i XXI wieku.

Główne kolekcje i wystawy
Sztuka współczesna
Muzeum posiada ogromną kolekcję sztuki współczesnej, obejmującą dzieła malarskie, rzeźby, fotografie, filmy i instalacje. Kolekcja obejmuje prace znanych artystów takich jak Pablo Picasso, Marc Chagall, Jackson Pollock, Jeff Koons, Andy Warhol i wielu innych.

Rzeźba na świeżym powietrzu
Ogród Rzeźb przy muzeum jest jedną z największych atrakcji. Zajmuje powierzchnię ponad 1,5 akra i prezentuje około 30 rzeźb w przestrzeni na świeżym powietrzu. Można tu zobaczyć dzieła takich artystów jak Henry Moore, Alexander Calder, Auguste Rodin czy Yayoi Kusama.

Multimedialne instalacje
W muzeum można zobaczyć interaktywne instalacje i filmy wideo, które są częścią współczesnego nurtu sztuki. Wiele z tych prac zmusza do refleksji nad aktualnymi zjawiskami społecznymi i technologicznymi.

Hirshhorn Museum – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia
Codziennie od 10:00 do 17:30.
Zamknięte w Święto Dziękczynienia i 25 grudnia.

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacja wejścia nie jest wymagana.

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie około 1,5 godziny.

Wejście do Hirshhorn Museum (lub po przeciwnej stronie budynku), współrzędne GPS:
38°53’18.8″N 77°01’22.7″W
38.888556, -77.022981 – kliknij i wyznacz trasę

18. Narodowe Muzeum Indian Amerykańskich

Narodowe Muzeum Indian Amerykańskich zostało otwarte w 2004 roku, ale jego historia sięga znacznie wcześniej. Muzeum zostało stworzone w celu ochrony, dokumentowania i promowania historii rdzennych Amerykanów. Zbiory muzeum obejmują przedmioty przekazane przez kolekcjonerów, artystów oraz same plemiona. Budynek muzeum zaprojektowano tak, aby odzwierciedlał kulturę i tradycje rdzennych Amerykanów, z wykorzystaniem naturalnych materiałów, takich jak kamień, drewno i woda.

Główne kolekcje i wystawy
Sztuka i rzemiosło rdzennych Amerykanów
Muzeum posiada niezwykle bogatą kolekcję dzieł sztuki i rzemiosła wytworzonych przez różne plemiona rdzennych Amerykanów. Obejmuje to hafty, biżuterię, ceramikę, tkaniny, maski, rzeźby i broń.

Historia i kultura
Kolekcja prezentuje historię rdzennych Amerykanów, ich tradycje, języki, wierzenia i sposób życia. Wiele eksponatów pokazuje codzienne życie przed kolonizacją oraz zmiany, które nastąpiły po niej.

Kultura współczesna
Część wystaw muzeum poświęcona jest współczesnym artystom, którzy czerpią inspirację z tradycji swoich przodków, ale tworzą nowe formy sztuki, łącząc je z nowoczesnymi technologiami i tematami społecznymi.

Narodowe Muzeum Indian Amerykańskich – oficjalna strona [klik]

Godziny otwarcia
Codziennie od 10:00 do 17:30.
Zamknięte w Święto Dziękczynienia i 25 grudnia.

Rezerwacja odwiedzin
Wstęp jest bezpłatny, a rezerwacja wejścia nie jest wymagana.

Na zwiedzanie zarezerwuj sobie co najmniej 2 godziny.

Wejście do Muzeum Indian Amerykańskich, współrzędne GPS:
38°53’16.6″N 77°01’00.4″W
38.887935, -77.016773 – kliknij i wyznacz trasę

19. Cmentarz Narodowy w Arlington

Cmentarz Narodowy w Arlington został założony w 1864 roku podczas wojny secesyjnej, na terenie niegdyś należącym do rodziny Lee. Robert E. Lee, lider Konfederatów, był właścicielem tego ziemia, ale po wojnie, kiedy jego majątek został przejęty przez rząd Unii, powstał cmentarz wojskowy.

Dziś jest to jedno z najbardziej uświetnionych miejsc w Stanach Zjednoczonych, upamiętniające miliony osób, które poświęciły swoje życie w służbie wojskowej. Zgromadzone są tu groby weteranów wojennych, astronautów, prezydentów i innych ważnych postaci.

Najbardziej znane miejsca na cmentarzu
Grób Nieznanego Żołnierza
Jednym z najważniejszych punktów cmentarza jest Grób Nieznanego Żołnierza, miejsce spoczynku żołnierzy, którzy polegli podczas wojen, ale ich tożsamość nie jest znana. W tym miejscu odbywa się codzienna ceremonia zmiany warty, która jest jednym z najbardziej wzruszających momentów. Wartownicy to żołnierze z 3. Pułku Piechoty (The Old Guard).

Pomnik Jeffersona Davisa
Pomnik ku czci Jeffersona Davisa, byłego prezydenta Skonfederowanych Stanów Ameryki, który był jednym z kontrowersyjnych postaci związanych z wojną secesyjną. Mimo że cmentarz jest głównie miejscem upamiętniającym osoby związane z armią USA, znajduje się tam także miejsce pamięci poświęcone tym, którzy walczyli po stronie Konfederatów.

Pomnik Space Shuttle Challenger
Na cmentarzu znajduje się także pomnik upamiętniający tragiczny lot promu kosmicznego Challenger, który rozpadł się po starcie w 1986 roku. Upamiętnia on astronautów, którzy zginęli podczas tej misji.

Grób Johna F. Kennedy’ego
W jednym z najważniejszych miejsc na cmentarzu znajduje się grób prezydenta Johna F. Kennedy’ego. Został on pochowany obok swojej żony, Jacqueline Kennedy Onassis. Grób prezydenta Kennedy’ego jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc. W pobliżu znajduje się także Eternal Flame (wieczny ogień), który symbolizuje niezatarte ślady po nim.

Grób Williama Howarda Tafta
William Howard Taft, 27. prezydent Stanów Zjednoczonych.

Na zwiedzanie cmentarza ze względu na jego rozmiar trzeba poświęcić około 2 godziny.
Cmentarz jest rozległy, dlatego warto skorzystać z tramwajów turystycznych dostępnych na miejscu, które oferują przewodników opowiadających o historii cmentarza.

PAMIĘTAJ!
Cmentarz jest miejscem spoczynku wielu osób, dlatego należy zachować ciszę i szacunek podczas zwiedzania.

Godziny otwarcia
Otwarte codziennie w godzinach: 8:00–17:00 (zimą do 17:00, latem do 19:00)
Zamknięte 25 grudnia.

Cmentarz Arlington, współrzędne GPS:
38°53’02.1″N 77°03’53.8″W
38.883913, -77.064948 – kliknij i wyznacz trasę

Hotele i noclegi w Waszyngtonie

Co prawda swój plan zwiedzania opracowałem na jeden dzień, ale w treści opisałem więcej atrakcji dla osób, które chciałyby zobaczyć w Waszyngtonie jeszcze więcej. W takiej sytuacji może być potrzebny wygodny i dobrze położony nocleg. Poniżej zamieszczam kilka linków do ciekawych ofert noclegów w Waszyngtonie. Nie traktuj jednak moich propozycji jako konkretnego wskazania hoteli, które polecam. Traktuj je jako dobry początek do dalszych poszukiwań. Zamieszczone przez mnie linki wykorzystują bowiem mechanizm wyszukiwarki, które obok konkretnego hotelu, zawsze proponuje inne, podobne do niego propozycje, często bardziej atrakcyjne cenowo. Dodatkowo linki zawierają w sobie przygotowane przeze mnie filtry. Zapobiegają one wyświetlaniu się wielu ofert, które mogłyby niepotrzebnie zaśmiecać wyniki wyszukiwania oraz odpowiednio zawężają obszar wyszukiwania, do obszaru, który nas interesuje. Nie trzeba więc za każdym razem wpisywać tego ręcznie. Polecam korzystać z tych linków, bo ułatwiają poszukiwania i oszczędzają czas.

Courtyard by Marriott Washington Downtown/Convention Center – [klik]

Hyatt Place Washington D.C./National Mall – [klik]

HighRoad Washington DC – [klik]

Washington Plaza Hotel – [klik]

Ważne dla mnie!

Wystaw artykułowi dobrą ocenę (5 gwiazdek mile widziane 😀 )!
To nic nie kosztuje, a dla mnie jest bardzo ważne! Blog żyje z odwiedzin i dzięki temu ma szansę się rozwijać. ZRÓB TO proszę i ... z góry dziękuję!

Jeżeli lubisz moje przewodniki z pewnością przyda ci się stworzony przez mnie katalog przewodników - [klik]. Znajdziesz w nim gotowe pomysły na kolejne wyjazdy, opisy innych kierunków turystycznych oraz alfabetyczny spis przewodników podzielony na państwa, miasta, wyspy i regiony geograficzne.

Zamieszczam również link do profilu na Facebook-u - [klik]. Wejdź i naciśnij "Obserwuj", wtedy nie przegapisz nowych, inspirujących wpisów.

No chyba, że wolisz Instagram. Nie jestem demonem mediów społecznościowych, ale zawsze możesz liczyć na coś miłego dla oka na moim instagramowym profilu - [klik]. Profil chętnie przyjmie każdego obserwatora, który nakarmi go swoim polubieniem.

Czytam WSZYSTKIE komentarze (i to wiele razy). Pod każdym z nich mógłbym napisać, że strasznie dziękuję, bo jesteście naprawdę fantastyczni. Często wracam do komentarzy, ponieważ dodają mi motywacji i energii. Dla mnie jest to nieoceniona skarbnica dobrych emocji!
Dziękuję Wam za to tutaj (nie chce zaśmiecać komentarzy powtarzającymi się podziękowaniami). Wiedz, że zostawiając tu dobre słowo robisz dla mnie naprawdę dobrą robotę!

Tworzone przeze mnie treści udostępniam bezpłatnie z zachowaniem praw autorskich, a blog utrzymuje się z reklam i współpracy afiliacyjnej. W treści artykułów będą więc wyświetlane automatyczne reklamy, a niektóre linki są linkami afiliacyjnymi. Nie ma to żadnego wpływu na końcową cenę usługi lub produktu, ale za wyświetlenie reklam lub skorzystanie z niektórych linków mogę otrzymać prowizję. Polecam jedynie usługi i produkty, które uważam za dobre i pomocne. Od początku istnienia bloga nie opublikowałem żadnego artykułu sponsorowanego.

Niektórzy z czytelników, którym zawarte tu informacje bardzo pomogły, pytają mnie czasem jak można wesprzeć blog? Nie prowadzę zbiórek ani programów wsparcia (typu: patronite, zrzutka czy "kup kawę"). Najlepszym sposobem jest korzystanie z linków. Ciebie to nic nie kosztuje, a wsparcie dla bloga generuje się samo.

Pozdrawiam