Wenecja: największe atrakcje (mapa, plan zwiedzania, zabytki, gondole, ciekawostki)

Wieczorny widok na Canal Grande, Wenecja

Jeden dzień w Wenecji

Statystyki są bezwzględne: 90% turystów odwiedzających Wenecję przyjeżdża tutaj tylko na kilka godzin i nie nocuje. Co więcej, większość z przyjeżdżających przybywa ze swoim jedzeniem oraz piciem i nie korzysta z lokalnej gastronomii.
Nie sądzę by to się zmieniło w najbliższych latach. Powiem więcej, nie sądzę by kiedykolwiek się to zmieniło. Relatywnie wyższe ceny w mieście (zarówno noclegów jak i gastronomii), ograniczenia związane z brakiem ruchu kołowego i niewielki rozmiar miasta (faktycznie większość można zobaczyć w jeden dzień) sprawiają, że Wenecja doskonale nadaje się na jednodniowy wypad.
Za tym by przyjechać do Wenecji tylko na jeden dzień przemawia niemal wszystko … oprócz tego, że wieczorem Wenecja staje się zupełnie innym miastem.
W ciągu dnia w sezonie letnim, w historycznym centrum Wenecji panuje ogromny tłok. Rzeki ludzi przelewają się ulicami. Kroczek za kroczkiem trzeba iść jeden za drugim gęsiego, powoli, uważając by nie nadepnąć kogoś przed tobą, a jednocześnie unikając nadepnięcia od tyłu. Ten tłok sprawia, że nie każdy zakocha się w Wenecji, choć trudno uwierzyć by komuś się nie spodobała. Miasto jest na tyle niezwykłe, że nie ma możliwości by pozostać obojętnym na jego urok.

W szczycie sezonu w Wenecji w ciągu dnia może być naprawdę tłoczno

W drugiej połowie dnia, gdy zbliża się wieczór w Wenecji dzieje się jednak coś niezwykłego. Ulice zaczynają szybko pustoszeć. Następuje coś w rodzaju wielkiego odpływu ludzi … na ulicach pojawia się jakby więcej powietrza, robi się cicho i słychać tylko pojedyncze głosy. Zachodzi słońce wypełniając miasto magicznie ciepłym światłem, a woda w Canal Grande połyskuje pomarańczowo-czerwoną poświatą kończącego się dnia. Lampy na ulicach rachitycznym światłem delikatnie podświetlają wąskie uliczki, zamieniając Wenecję w najbardziej romantyczny labirynt świata. Wszystko zdecydowanie zwalnia i cichnie, by nie zakłócać atmosfery zakochanym, którzy z wolna i bez celu snują się ulicami.

Wenecja wieczorem to bezwzględny złodziej serc. Jak mówi statystyka, doświadczy tego mniej niż 10% odwiedzających ją. Jest jednak pewne, że tych 10% turystów zakocha się w Wenecji bez pamięci i będzie wracało wspomnieniami do tych chwil już zawsze.

„Złota Godzina” i letni zmierzch nad Wenecją

Zwiedzanie Wenecji

Niezależnie od tego jak urzekająca Wenecja staje się wieczorem przygotowany przeze mnie plan opracowałem z myślą o jednodniowej wizycie.
Po pierwsze plan na jeden dzień będzie przydatny dla 90% odwiedzających miasto.
Po drugie nic nie stoi na przeszkodzie, by był przydatny również dla pozostałych 10% turystów … zawsze przecież można wieczorem wybrać się spacer tym samym szlakiem lub jeszcze raz zobaczyć to, co w ciągu dnia podobało nam się najbardziej.
A po trzecie? Nie ma przeciwwskazań by zaproponowany plan przerobić na swoje potrzeby według własnego uznania, a potem pójść przez Wenecję własną ścieżką.

Pozostaje jeszcze do załatwienia sprawa związana z omówieniem historii Wenecji … czyli to co większość czytelników traktuje jako zapychacz tekstów i szybko przewija stronę dalej 🙂
Nie, nie! Nie tym razem! Tutaj nie będzie żadnych długich historii i nudnych opowieści!
Jeżeli ktoś łaknie historii Wenecji, to z tego miejsca odsyłam np. do Wikipedii lub innego medium. W internecie informacji na ten temat jest tak wiele, że powielanie ich nie ma najmniejszego sensu.
Kilka ciekawostek znajdziesz jedynie przy krótkich opisach każdej z atrakcji, co – jak sądzę – będzie znacznie ciekawsze i zdecydowanie uprzyjemni korzystanie z niniejszego przewodnika.

Najpierw jednak jedna, niezwykle istotna kwestia, która zawsze pojawia się przy okazji pobytu w Wenecji … gondole!
Nie ująłem ich w planie zwiedzania bo jest to bardzo indywidualna kwestia. Poza tym atrakcja jest dość droga i powiedzmy sobie szczerze, że większość odwiedzających rezygnuje właśnie ze względu na cenę.
Jeżeli jednak masz ochotę popływać gondolą, zaplanuj sobie na to dodatkowy czas, poza opisanym przez mnie planem. Ja podpowiem ci jedynie co zrobić, żeby załatwić sprawę nie przepłacając, a jednocześnie, by skorzystanie z niej było satysfakcjonujące.

Wenecja – rejs gondolą, ceny i zasady

Rejs gondolą kanałami Wenecji

Gondole w Wenecji pływają po narzuconych z góry trasach. Gondolier cumujący przy określonym przystanku obwiezie cię wyłącznie po swoim rewirze. Nie można samodzielnie proponować mu trasy. Stąd prosty wniosek, że miejsca, przez które będziesz płynąć zależą od punktu, w którym znajduje się przystanek startowy gondoli.
Nie warto wypożyczać gondoli w najbardziej zatłoczonych miejscach. Ze względu na tłok często tracą one mnóstwo czasu stojąc w korkach, w zapchanych gondolami kanałach, a rejs odbywa się na czas.
Jeżeli chcesz dobrze wykorzystać czas rejsu i nie stać w gondolowych korkach poszukaj przystani oddalonej od turystycznego tłoku. Kanały w całej Wenecji prezentują się pięknie, a te na uboczu chyba jeszcze piękniej (zwłaszcza po zmroku, przy sztucznym oświetleniu).

Ceny wynajmu gondoli w Wenecji są sztywne i narzucone przez miasto.
Gdy piszę te słowa standardowy 30 minutowy rejs kosztuje 80 EUR i jest to cena za całą gondolę (nie za osobę). W tej cenie do gondoli może wziąć maksymalnie 6 osób. Wydłużenie czasu rejsu na życzenie klienta wiąże się z dodatkową opłatą.
Po zmroku ceny rejsów są wyższe: 35 minutowa przejażdżka kosztuje 100 EUR.
Część turystów (zwłaszcza jeżeli są tylko we dwójkę) wynajmuje gondolę wspólnie (np. inna parą) dzięki czemu wynajem wychodzi taniej. W tej chwili wspólny wynajem gondoli jest banalnie prosty, ponieważ można to zrobić przez internet na stronach rezerwacji rejsów gondolami – [klik].
W ten sposób wykupujesz pojedyncze miejsca w gondoli i po przybyciu na miejsce płyniesz wspólnie z innymi osobami, które wykupiły rejs w identyczny sposób.

Gondola czeka. Wsiadać i płynąć!

Bilety wstępu do atrakcji w Wenecji

Łatwo się domyślić, że z zakupem biletów wstępu do atrakcji w Wenecji może być problem. Warto pomyśleć o tym wcześniej i zapewnić sobie wstęp kupując bilety przez internet. Tam gdzie jest to możliwe podam linki do sprzedaży internetowej przy opisach atrakcji w dalszej części tekstu. Tutaj zwrócę jedynie twoją uwagę na karty miejskie – [klik] i pakiety biletów. Czasem opłaca się kupić zestaw kilku biletów na raz w pakiecie np. z biletem na transport publiczny (vaporetto) lub z przejażdżką gondolą w cenie.
Poniżej zamieszczam kilka przykładowych pakietów. Przy pakietach podaję ceny. Są to ceny jakie widziałem w chwili pisania tego tekstu, a one często się zmieniają. Czasem pojawiają się promocje, itp. Ciągła aktualizacja cen nie ma sensu, ponieważ możesz sprawdzić je w sekundę, klikając na linki. Polecam sprawdzać, bo może akurat jest jakaś promocja?

Jeżeli linki otworzą się w niewłaściwym dla ciebie języku lub walucie, to możesz je zmienić u góry strony.

Sprawdź: Pałac Dożów + Bazylika św. Marka – [klik], (regularna cena, bez promocji i zniżek: 59 EUR) zawiera:
– bilet wstępu bez kolejki do Bazyliki św. Marka
– dostęp do parteru bazyliki
– dostęp do tarasu bazyliki
– dostęp do Muzeum św. Marka
– cyfrowy przewodnik audio po Bazylice św. Marka
– bilet wstępu do Pałacu Dożów
– wstęp na Most Westchnień
– wstęp do zbrojowni
– wstęp na pierwsze piętro Museo Correr
– wstęp do Muzeum Archeologicznego
– wstęp do Biblioteki Narodowej Marciana

Sprawdź: Pałac Dożów i transport publiczny – [klik], (regularna cena, bez promocji i zniżek: 47 EUR) zawiera:
– bilet wstępu do Pałacu Dożów
– wstęp na Most Westchnień
– wstęp do zbrojowni
– wstęp na pierwsze piętro Museo Correr
– wstęp do Muzeum Archeologicznego
– wstęp do Biblioteki Narodowej Marciana
– nieograniczone korzystanie z transportu publicznego (vaporetto i autobusy ACTV) w Wenecji
– nieograniczone korzystanie z tramwajów wodnych i autobusów na wyspie Lido, wyspach laguny, w dzielnicach Mestre i Marghera

Sprawdź: karta miejska Wenecja Pass – [klik], (podstawowa cena bez promocji i zniżek: 104 EUR) zawiera:
Pałac Dożów (bilet wstępu i zwiedzanie)
Bazylika św. Marka (bilet wstępu i zwiedzanie)
rejs gondolą (30 minut)
– cyfrowy przewodnik po Wenecji

Sprawdź: wszystkie karty miejskie w Wenecji – [klik]

Plan zwiedzania Wenecji

Do Rzymu prowadzą wszystkie drogi, za to do Wenecji droga jest praktycznie tylko jedna (no może dwie). Zanim jednak przejdę do szczegółów najpierw udostępnię przygotowaną specjalnie na potrzeby tego przewodnika mapę. Będzie ci niezbędna do szybkiego zrozumienia jak poruszać się po Wenecji oraz podczas zwiedzania. Zaznaczyłem na niej wszystkie kluczowe punkty planu: przystanki, parkingi, przebieg trasy lądowej, przebieg trasy wodnej oraz oczywiście położenie wszystkich atrakcji.
W okolicy Placu św. Marka zagęszczenie atrakcji sprawia, że cyfrowe oznaczniki atrakcji nie mieszczą się obok siebie. Ten fragment mapy (zawiera numery od 7 do 12) został więc przeze mnie dodatkowo powiększony i rozrysowany na osobnej mapce.

Na mapie zaznaczyłem dwie trasy:
kropki w kolorze niebieskim: prezentują trasę jaką pokonasz wodą, płynąc vaporetto od dworca kolejowego do Placu św. Marka. W czasie rejsu możesz podziwiać atrakcje, które najlepiej oglądać z wody. Są to numery: 3, 4 oraz 5. Do tych atrakcji nie będziemy wracać drogą lądową.
kropki w kolorze czerwonym: prezentują trasę do pokonania na nogach. Atrakcje lądowe zaczynają się od numeru 6 i idziemy kolejno aż do numeru 21.

Łączna długość proponowanej przeze mnie trasy (oczywiście chodzi o część, która jest do pokonania na piechotę) to 8 km. Ktoś powie, że niedużo, ale po drodze jest tyle atrakcji, że zwiedzanie zajmie ci cały bardzo długi dzień.
Po kliknięciu na mapę otworzy się jej większa wersja, którą możesz dodatkowo powiększać.
Numery na mapie odpowiadają oczywiście numeracji przy opisach w dalszej części tekstu. Dla każdej z atrakcji znajdziesz krótki opis wraz z zestawem praktycznych informacji (o ile takie będą potrzebne).

Wenecja – mapa zwiedzania
źródło podkładu mapy: openstreetmap.org
okolice Placu św. Marka w Wenecji – mapa zwiedzania
źródło podkładu mapy: openstreetmap.org

Lista największych atrakcji i ważnych punktów orientacyjnych w Wenecji:
1. Dworzec Venezia Santa Lucia
2. Canal Grande (Wielki Kanał)
3. Pałac Ca’ d’Oro (Złoty Pałac)
4. Pałac Ca’ Foscari
5. Pałac Ca’ Rezzonico
6. Terminal vaporetto – San Marco
7. Pałac Dożów (Palazzo Ducale)
8. Placyk Wenecki (Piazzetta San Marco)
9. Plac św. Marka (Piazza San Marco)
10. Bazylika św. Marka
11. Dzwonnica św. Marka (Campanile di San Marco)
12. Most Westchnień (Ponte dei Sospiri)
13. Campo Santi Giovanni e Paolo
14. Weneckie Ghetto
15. Most Cycków (Ponte delle Tette)
16. Most Rialto
17. Palazzo Contarini del Bovolo
18. Most Akademii (Ponte dell’Accademia)
19. Galeria Akademii (Gallerie dell’Accademia)
20. Bazylika Santa Maria della Salute
21. Ogrody Królewskie (Giardini Reali)

Większość przyjezdnych przybywa do Wenecji koleją i wysiada na dworcu kolejowym Venezia Santa Lucia. Ci którzy przybywają samochodem muszą go zostawić na parkingach piętrowych znajdujących się niedaleko dworca Venezia Santa Lucia. Ich punkt startowy do zwiedzania Wenecji jest więc identyczny jak dla tych, przyjeżdżających pociągiem.
Drugim punktem startowym jest Fondamente Nove, czyli nabrzeże Wenecji do którego dopływają tramwaje wodne (linia A oraz linia B), przewożące turystów droga wodną bezpośrednio z lotniska (przystanek zaznaczyłem na mapie). Przy czym nic nie stoi na przeszkodzie, żeby każdą z tych linii popłynąć dalej i dopłynąć bezpośrednio do Placu Św. Marka, ponieważ obie płyną również tam.
Z turystycznego punktu widzenia lepsza dla turystów przybywających wodą z lotniska jest linia A ponieważ jest krótsza i przebiega przez całą długość Canal Grande (można więc połączyć podróż z lotniska ze zwiedzaniem Canal Grande z poziomu wody). Za to linia B opływa główną wyspę dookoła od wschodniej strony i w ogóle nie wpływa na obszar Canal Grande.

Plan zwiedzania Wenecji opracowałem więc tak, aby niezależnie od sposobu w jaki dotrzesz do miasta można było z niego skorzystać. Przebieg proponowanej przeze mnie trasy zwiedzania ma kształt zamkniętej pętli. Zwiedzanie możesz rozpocząć w dowolnym jej punkcie i przechodząc pętlę w całości, zobaczysz wszystkie zaplanowane przeze mnie miejsca. Proste i skuteczne.
W patryce większość z was rozpocznie zwiedzanie z okolic stacji kolejowej Venezia Santa Lucia.

Mapa i plan zwiedzania Wenecji PDF

Wiem, że wiele osób lubi mieć mapę przy sobie. W związku z tym na podstawie powyższych mapek przygotowałem specjalną mapę zwiedzania Wenecji do pobrania na telefon w formacie PDF. Mapę można powiększać i skalować, a w razie potrzeby jednym kliknięciem otworzyć szersze opisy (np. żeby skorzystać ze współrzędnych GPS).
Mapa dostosowana jest kształtem do ekranu telefonu 🙂
Dokładniejszy opis korzystania z mapy znajdziesz tutaj: jak korzystać z mojej mapy PDF – [klik]

UWAGA!
Czerwone oznaczniki z numerami atrakcji na mapie PDF są aktywne! Po kliknięciu w oznacznik otworzy się krótki opis wybranej atrakcji wraz z danymi GPS i aktywnym linkiem do nawigacji. Klikniecie na link do nawigacji automatycznie wyznaczy ścieżkę do atrakcji z miejsca, w którym aktualnie jesteś.

pobierz polską wersję .pdf: Wenecja – mapa atrakcji, przewodnik, plan zwiedzania PDF – [klik]

pobierz angielską wersję .pdf: Venice – tourist map, guide, sightseeing plan PDF – [klik]

Opisy punktów planu zwiedzania

1. Dworzec Venezia Santa Lucia

Venezia Santa Lucia to główny dworzec kolejowy w Wenecji. Po wyjściu z pociągu kieruj się na zewnątrz w kierunku nabrzeża z terminalami weneckiego tramwaju wodnego: vaporetto.
Vaporetto to wenecki transport miejski, który w całości odbywa się droga wodną. W Wenecji nie ma innego transportu publicznego, ponieważ ruch kołowy w mieście jest zabroniony. Wszędzie będziesz poruszać się łodziami, czyli tramwajami wodnymi zwanymi po włosku vaporetto.
Przy nabrzeżu obok dworca Venezia Santa Lucia znajduje się przystanek vaporetto o nazwie Ferrovia. Na przystanek Ferrovia składa się kilka terminali, do których cumują różne linie. Ciebie interesuje terminal Ferrovia “b” przy którym zatrzymują się linie: 1 oraz 2.
Aby dojść do terminalu Ferrovia “b” po wyjściu z dworca kolejowego kieruj się w lewo, tak jak widać to na obrazku poniżej.

Droga z dworca kolejowego do przystanku vaporetto Ferrovia jest krótka i łatwa
podkład mapy: Google Maps

Z tego terminala odpływają obie interesujące nas linie (linia nr 1 oraz linia nr 2), które płyną do Placu św. Marka. Linia numer 1 ma więcej przystanków (większość po drugiej stronie Canal Grande), za to linią numer 2 dopłyniesz do Placu św. Marka trochę szybciej.
Fakt, że linia numer 1 płynie dłużej (rejs trwa około 40 minut) wcale nie jest wadą. Masz po prostu więcej czasu na podziwianie i fotografowanie przylegających do kanału pałaców.

Kup więc bilet na vaporetto w automacie lub w kasie biletowej, wsiądź na pokład i postaraj się zająć miejsce na dziobie lub na rufie łodzi (z nich najlepiej widać oba brzegi kanału). Rozpocznij swoją przygodę w Wenecji od mocnego wejścia, czyli rejsu przez całą długość Wielkiego Kanału (Canal Grande).

UWAGA!
Bilet na Vaporetto możesz też kupić przez internet nie stojąc w kolejkach.
Sprawdź: bilet elektroniczny na Vaporetto – [klik]

Dopłacając do zwykłego biletu 1 EURO możesz kupić wersję biletu na vaporetto oraz transport autobusem z/na lotnisko Marco Polo! Link zamieszczam poniżej.
Sprawdź: Vaporetto Pass – [klik]

Terminal vaporetto, przystanek Ferrovia “b”, współrzędne GPS:
45°26’28.0″N 12°19’19.4″E
45.441097, 12.322061 – kliknij i wyznacz trasę

2. Canal Grande (Wielki Kanał)
Canal Grande, Wenecja

Wielki Kanał to nic innego jak cieśnina, dzieląca Wenecję na dwie części. Ma długość 3,8 km i kształt odwróconej litery S. Z punktu widzenia komunikacji, to najważniejszy trakt komunikacyjny w mieście, a jednocześnie główna, reprezentacyjna aleja Wenecji. Nieprzypadkowo zyskała sobie miano “najpiękniejszej ulicy świata”.
Przy Canal Grande stoją najpiękniejsze i najbardziej znane pałace Wenecji. Są zwrócone fasadami w stronę kanału, więc najlepiej podziwiać je właśnie z wody, podczas rejsu kanałem.
W najwęższym punkcje Canal Grande ma szerokość 30 m, a w najszerszym około 70 m. Najszerszy fragment znajduje się u wylotu, w pobliżu Placu św. Marka. Głębokość kanału nie przekracza 6 m.
Łącznie wzdłuż kanału znajduje się 170 budowli, zwróconych fasadą w stronę kanału. Sam kanał powstał w XV wieku, a budowle, które dzisiaj możemy przy nim podziwiać powstawały od XIII do XVII wieku.
Podczas rejsu przez Canal Grande zobaczysz wiele zachwycających budynków i nie sposób wymienić wszystkie. Poniżej wymienię tylko trzy, których postaraj się nie przeoczyć w czasie rejsu.
Możliwe i bardzo prawdopodobne, że jeszcze bardziej spodobają ci się jeszcze inne, niż wybrane przez mnie pałace. Wcale mnie to nie zdziwi. Wenecja pełna jest zachwycających dzieł architektury, powstających przez całe wieki na zlecenie bajecznie bogatych kupców, mieszczan czy wysoko urodzonych mieszkańców miasta.

3. Pałac Ca’ d’Oro (Złoty Pałac)
Pałac Ca d’Oro, Wenecja
foto: Tommao Wang

Jeden z najbardziej znanych i rozpoznawalnych budynków Wenecji. Powszechnie obecny na kartach pocztowych, materiałach promocyjnych, gadżetach pamiątkowych, stał się niemal ikoną miasta. Zaprojektowany nie przez jedną osobę, a przez całą grupę najlepszych projektantów, jako połączenie wyłącznie najlepszych pomysłów każdego z nich.
Charakterystyczną cechą powstających w tym czasie budynków było budowanie ceglanej konstrukcji ścian i pokrywanie jej zaprawą wapienną. W przypadku Ca’ d’Oro zamiast wapiennej zaprawy zastosowano warstwę z misternie rzeźbionego, białego marmuru. Nic dziwnego, że budynek aż do dzisiaj prezentuje się fantastycznie i zachwyca wszystkich.
Warto jednak zdać sobie sprawę, że jego dzisiejszy stan jest jedynie namiastką tego jak prezentował się w czasach swojej świetności. Pierwotnie obszerne fragmenty marmurowej fasady pokryte były złotem … stąd jego nazwa Złoty Pałac.
Obecnie w Złotym Pałacu znajduje się muzeum i państwowe pracownie renowacji dzieł sztuki.
Fasada najlepiej widoczna jest od strony wody, więc warto oglądać ją w czasie rejsu vaporetto.

Wygląd kamienicy w jej najlepszych latach dobrze ilustruje obraz z 1897 roku, autorstwa
Jose Moreno Carbonero, o tytule “Ca d’Oro”, który aktualnie znajduje się w kolekcji Muzeum Carmen Thyssen w Maladze.

Obraz Jose Moreno Carbonero prezentujący wygląd Ca d’Oro
źródło: Wikipedia

Pałac Ca’ d’Oro, współrzędne GPS:
45°26’26.7″N 12°20’01.8″E
45.440752, 12.333829 – kliknij i wyznacz trasę

4. Pałac Ca’ Foscari
Pałac Ca Foscari (ten z lewej strony kadru, na rogu), Wenecja

Pałac Ca’ Foscari został wybudowany na fundamencie stojącego tu wcześniej bizantyjskiego pałacu, znanego pod nazwą “Dom z dwoma wieżami”.
Wenecki doża Francesco Foscari w trakcie swoich rządów (1423-1457) postanowił upamiętnić swoje osiągnięcia stawiając pałac na miarę swoich sukcesów. Oczywiście podobnie jak wiele innych postaci, które w ten sposób upamiętniały swoje sukcesy, własne osiągnięcia widział tak wielkimi, że zaplanował budowlę, która w istotnie obciążała jego możliwości finansowe i nie obyło się bez poważnych kłopotów przy jej realizacji. Ostatecznie budynek szczęśliwie udało się ukończyć. Do dzisiaj pozostaje jednym z najbardziej imponujących budynków w Wenecji, a jego wewnętrzny dziedziniec – biorąc pod uwagę prywatne domy – jest niemal największy w mieście. Ustępuje wielkością jedynie dziedzińcowi w Pałacu Dożów.
Pałac Ca’ Foscari jest doskonałym przykładem typowej rezydencji weneckiej szlachty i bogatych kupców. Domy w Wenecji miały służyć nie tylko do celów mieszkalnych ale również (a może nawet przede wszystkim) handlowych. Na jego przykładzie warto przyjrzeć się bliżej organizacji budynku.
Główna, reprezentacyjna fasada wychodzi na centralną “ulicę” Wenecji, czyli Canal Grande. Na parterze znajduje się brama umożliwiająca przeładowywanie towarów i prowadząca do holu wejściowego, służącego do prowadzenia negocjacji handlowych. Na lewo i na prawo od bramy znajdowały się pomieszczenia magazynowe i biurowe, a z tyłu kuchnia. Pomieszczenia mieszkalne zaczynały się od pierwszego piętra, którego centralną część stanowiła najczęściej imponująca sala balowa.
Obecnie pałac jest siedzibą Uniwersytetu Weneckiego, który udostępnia dla zwiedzających najpiękniejsze sale: “Aula Baratto” oraz “Aula Berengo”.
Jako ciekawostkę dodam, że w 2013 roku po serii innowacyjnych modyfikacji zachowujących charakter budynku, pałac Ca’ Foscari otrzymał certyfikat LEED, przyznawany dla budynków spełniających najwyższe wymagania energetyczne i ekologiczne. Obecnie jest to najstarszy na świecie budynek mogący pochwalić się takim certyfikatem i wyprzedził dotychczasowy najstarszy budynek (Fay House na Uniwersytecie Harvarda) o ponad 350 lat.
Fasada budynku najlepiej widoczna jest od strony wody, więc warto oglądać ją w czasie rejsu vaporetto.

Pałac Ca’ Foscari, współrzędne GPS:
45°26’04.3″N 12°19’36.4″E
45.434536, 12.326782 – kliknij i wyznacz trasę

5. Pałac Ca’ Rezzonico
Pałac Rezzonico, Wenecja
klikniecie w zdjęcie przeniesie cie do panoramy na Mapach Google

Budowę pałacu rozpoczął Filippe Bona, na zlecenie którego zrównano z ziemią stojące tu pierwotnie budynki, pozostawiając wyłącznie fundamenty.
Projekt nowego pałacu został powierzony architektowi Baldassare Longhenie (autorowi weneckiej bazyliki Santa Maria della Salute). Niestety w trakcie budowy rodzina Bona wpadła w poważne kłopoty finansowe i na wysokości pierwszego piętra budowa została przerwana na blisko 70 (!!!) lat.
W 1750 roku nieukończony budynek kupił pochodzący z Lombardii bogaty bankier Torre Rezzonico i ostatecznie doprowadził budowę do końca. Oczywiście pierwotny projekt został rozwinięty o nowe pomysły (m. in. poprzecznie usytuowaną salę balową wraz ze spektakularnymi schodami), a do aranżacji i zdobienia wnętrz zaproszeni zostali najbardziej znani ówcześni artyści.
Aktualnie w pałacu znajduje się Muzeum Sztuki Weneckiej XVIII wieku.

Sala balowa w Pałacu Rezzonico, Wenecja

Jako ciekawostkę dodać warto, że współcześnie zdarzało się wracać do organizacji w pałacu balów, na podobieństwo tych z epoki wystawnych przyjęć, z czasów świetności Republiki Weneckiej. Najbardziej znany był chyba charytatywny Bal Fantastica (odbył się w 1969 roku), na którym obecni byli m.in. Elizabeth Taylor oraz Arystoteles Onasis. Potem w 2005 roku ponownie odtworzono dawny bal, tym razem na potrzeby realizacji filmu “Casanova”.
Fasada budynku najlepiej widoczna jest od strony wody, więc warto oglądać ją w czasie rejsu vaporetto.
Szczegółowy opis wnętrz, dzieł sztuki, fresków znajdziesz w świetnie opracowanym, obszernym artykule na Wikipedii – [klik]

Pałac Ca’ Rezzonico, współrzędne GPS:
45°26’00.9″N 12°19’37.1″E
45.433570, 12.326967 – kliknij i wyznacz trasę

6. Terminal vaporetto – San Marco

Po kilkudziesięciu minutach rejsu vaporetto i podziwiania Wenecji z pozycji Canal Grande dotrzesz w końcu do do przystanku San Marco. Tutaj musisz wysiąść i rozpocząć zwiedzanie Wenecji na piechotę. Kieruj się wzdłuż wybrzeża mając wodę po prawej stronie. W ten sposób po około 300 metrach dotrzesz do głównego placu w Wenecji, czyli Placu św. Marka.

Terminal vaporetto, przystanek San Marco, współrzędne GPS:
45°25’57.1″N 12°20’16.5″E
45.432514, 12.337905 – kliknij i wyznacz trasę

7. Pałac Dożów (Palazzo Ducale)
Pałac Dożów (po prawej), w głębi Bazylika św. Marka

Pałac Dożów to siedziba władców (dożów) oraz rządu Republiki Weneckiej. Pałac pełnił tę rolę od chwili wybudowania (w 814 roku) aż do upadku Republiki Weneckiej (w 1797 roku), którą z mapy świata wymazał Napoleon Bonaparte. Oczywiście nie od razu miał kształt i formę jaką widzimy dzisiaj.
Nawiasem mówiąc gdy w 1789 roku wybuchła Rewolucja Francuska, Republika Wenecka cały czas zarządzana była w sposób despotyczny i autorytarny, pozostając pod tym względem niemal w średniowieczu. Nic dziwnego, że ideały rewolucji (wolność, równość, braterstwo), o których wieść szybko dotarła do Wenecji trafiły tutaj na podatny grunt. Gdy w czasie wojny z Austrią, Napoleon wtargnął na teren Republiki Weneckiej był witany jak wyzwoliciel. Ostatecznie Wenecję oraz większość podległych jej obszarów Bonaparte przehandlował na rzecz Austrii, za cenę zawarcia z nią taktycznego pokoju (tzw. układ w Campo Formio).
Pałac Dożów imponuje rozmiarem i wyglądem. Piękne arkady zdobiące parter i piętro fasady budynku robią niesamowite wrażenie. Budynek składa się z trzech skrzydeł tworzących kształt “kwadratowej” litery U. Wewnątrz znajduje się duży dziedziniec, który z czwartej strony domknięty jest ścianą Bazyliki św. Marka, tworzącą wraz z Pałacem Dożów pełny, zamknięty prostokąt.
Wnętrza pałacu są niesamowite, ale zamiast je opisywać zamieszczę poniżej panoramiczne zdjęcie, które daje lepsze wyobrażenie o charakterze wnętrz, niż jakikolwiek mój opis. Kliknięcie na zdjęcie przeniesie cię na Mapy Google, gdzie panoramę wnętrza możesz obracać i przybliżać.

Wnętrze Pałacu Dożów.
Kliknięcie otworzy panoramę na Mapach Google

Zwróć uwagę, że na górnym pasie dekoracyjnym Sala del Maggior Consiglio znajdują się wizerunki 76 dożów weneckich, ale jedno z miejsc gdzie powinien znajdować się portret jest zasłonięte kirem. Dlaczego? Kir zasłania portret doży Marino Faliero, który za zdradę Republiki Weneckiej (spiskował z plebejuszami przeciwko szlachcie) został skazany i ścięty. W związku ze zdradą, której się dopuścił jego twarz do dzisiaj pozostaje zasłonięta.
Jeżeli mimo wszystko chcesz zobaczyć jak wyglądał Marino Faliero, to możesz to zrobić klikając na link: portret Marino Faliero z Muzeum Prado w Madrycie – [klik]

Pałac Dożów jest najliczniej obleganą atrakcją Wenecji, a wejście do środka jest biletowane. W sezonie naprawdę trudno jest się dostać do środka. Zakup biletu na miejscu wiąże się zwykle z bardzo długim oczekiwaniem w ogromnej kolejce do kasy.
W moim odczuciu jedynym sensownym rozwiązaniem jest zakup biletu do Pałacu Dożów przez internet – [klik].

Bilety sprzedawane są na konkretny dzień ale nie są wyznaczone sztywne godziny wejścia. Do środka można więc wejść o dowolnej, wygodnej dla ciebie porze.
Pałac Dożów otwarty jest w godzinach 9:00 – 18:00 ale ostatni zwiedzający wpuszczani są o godzinie 17:00.
Może się zdarzyć, że mając bilet kupiony wcześniej przez internet i tak będzie trzeba chwilę poczekać w kolejce do wejścia. Może się tutaj tworzyć kolejka, ze względu na prowadzoną przy wejściu kontrolę bezpieczeństwa.

Pałac Dożów, współrzędne GPS:
45°26’01.2″N 12°20’24.4″E
45.433675, 12.340110 – kliknij i wyznacz trasę

8. Placyk Wenecki (Piazzetta San Marco)
Piazzetta San Marco czyli inaczej Placyk Wenecki. Zwróć uwagę na dwie stojące na nim kolumny … między nimi odbywały się egzekucje

Zmierzając do Pałacu Dożów od strony przystanku vaporetto najpierw przejdziesz przez Piazzetta San Marco, zwany pieszczotliwie Placykiem Weneckim. Jak się dobrze domyślasz to nie jest jeszcze główny Plac św. Marka, ale w pewnym sensie jego przedsionek.
Układ placów i budynków w najbardziej reprezentacyjnej części Wenecji doskonale widać na poniższej grafice, pochodzącej z Wikipedii. Rzuć na nią okiem. W kilka chwil pozwoli ci zorientować się w układzie wszystkich budynków.

Plac św. Marka (Piazza San Marco) oraz Placyk Wenecki (Piazzetta San Marco) – plan placów i budynków:
a. Bazylika św. Marka
b. Pałac Dożów
c. Dzwonnica
d. Biblioteca Marciana
e. Mennica
f. Prokuracja Nowa
g. skrzydło Napoleona
h. Prokuracja Stara
i. wieża zegarowa

Piazzetta pełniła rolę nieoficjalnego miejsca spotkań polityków oraz … widzów obserwujących egzekucje. Wchodząc na Piazzetta zwróć uwagę na dwie stojące w pobliżu przybrzeżnego bulwaru kolumny. To właśnie między nimi odbywały się egzekucje, które zwykle obserwowali licznie zgromadzeni wenecjanie.
Zanim jednak wejdziesz na plac, idąc bulwarem wzdłuż wybrzeża po lewej ręce miniesz niezwykle interesujący budynek weneckiej mennicy (e). Wenecja przez wieki miała kluczowy wpływ na rozwój handlu i posiadała własną walutę, która produkowana była właśnie tutaj. Projekt budynku został przemyślany tak, by zapewnić ochronę przed ogniem dla zdeponowanych w nim zasobów złota i srebra. Dzisiaj nie ma tu już mennicy, a budynek stał się częścią Biblioteki Marciana (d), której główny budynek zamyka jeden z boków Piazzetta.

Placyk wenecki (Piazzetta San Marco), współrzędne GPS:
45°26’01.5″N 12°20’22.7″E
45.433749, 12.339628 – kliknij i wyznacz trasę

9. Plac św. Marka (Piazza San Marco)
Plac św. Marka w Wenecji.
Po prawej Prokuracja Stara, w głębi po lewej skrzydło Napoleona

Gdy Piazza San Marco zobaczył Napoleon nie było jeszcze jednego z budynków: skrzydła Napoleona (g). Nazwał go “najpiękniejszym salonem Europy” i kazał zbudować budynek łączący Starą Prokurację (h) z Nową Prokuracją (f). W ten sposób powstało skrzydło Napoleona, które domknęło zabudowania otaczające Plac św. Marka.
Gdy stałem na placu zwrócony plecami do Bazyliki św. Marka, patrząc w kierunku napoleońskiego skrzydła, zacząłem zastanawiać się, czy aby “najpiękniejszy salon Europy” nie stracił na swoim pięknie, po dobudowaniu tego, co kazał Napoleon? Uruchomiłem wyobraźnię i doszedłem do wniosku, że bez napoleońskiego budynku plac dawał wrażenie nieskrępowanej przestrzeni oraz swobodę w przepływie chłodnego powietrza znad laguny, łagodzącego efekty włoskiego, ostrego słońca.
Dzisiaj gdy letnie słońce mocno rozgrzewa plac, turyści w imię fanaberii Bonapartego muszą cierpieć z powodu panującego na nim ogromnego skwaru.
Myślę, że architekci projektujący plac bez tego budynku mieli rację. Napoleon zachwycił się nim, po czym wydał decyzję budowy, psując to co było doskonałe. Mimo tego Plac św. Marka nadal pozostaje miejscem zachwycającym, pięknym i ciągle może śmiało ubiegać się o miano najpiękniejszego salonu Europy.

Plac św. Marka (Piazza San Marco), współrzędne GPS:
45°26’02.8″N 12°20’18.4″E
45.434114, 12.338441 – kliknij i wyznacz trasę

10. Bazylika św. Marka
Bazylika św. Marka w Wenecji … sporo osób czeka na wejście

Pax tibi Marce, Evangelista meus”… tymi słowami odezwał się do św. Marka anioł. Ukazał mu się, gdy ten w drodze do Rzymu schronił się przed burzą na pobliskiej lagunie.
Słowa które wypowiedział anioł oznaczały: “Pokój z tobą Marku, mój ewangelisto”. Podobno dalsza część wypowiedzi brzmiała … “tutaj spocznie twoje ciało”. Tyle mówi legenda i można by pomyśleć, że to tylko legenda, gdyby nie jej konsekwencje.

Około 400 lat później (w roku 452) na lagunie, na której przed burzą schronił się św, Marek powstało miasto znane nam jako Wenecja. Minęło ponad 200 lat i w roku 697 powstała Republika Wenecka. Po kolejnych 200 latach Wenecja była już jednym z ważniejszych na mapie świata ośrodków handlu.
Miasto miało niemal wszystko, by nadal zyskiwać na znaczeniu i rozszerzać swoje wpływy. Nie miało jednak odpowiednio wysokiej rangą siedziby władz kościelnych. Nadszedł czas by przygotować miasto na dalszy rozwój i uczynić z Wenecji siedzibę biskupstwa.
Sprawy w swoje ręce wziął ówczesny doża Giustiniano Partecipazio, a z pomocą przyszła przytoczona powyżej legenda. Skoro sam anioł powiedział, że tutaj spocznie ciało św. Marka, to należało mu w tym pomóc.
Doża zorganizował wyprawę, którą w roli kapitana poprowadził chyba najlepszy nawigator tamtych czasów: Bono da Malamocco.
Malamocco do współpracy w roli pierwszego oficera dostał jednego z najbardziej doświadczonych kupców Andrea da Torcello, znanego jako „il Rustico”. Obaj panowie na pokładzie galery “San Nicola” w obstawie ośmiu innych statków dotarli do Aleksandrii przed Bożym Narodzeniem 827 roku. Na miejscu przy wsparciu dwóch lokalnych pomocników wykradli ciało św. Marka, przemycili je na galerę i przywieźli do Wenecji.
W Wenecji powitał ich wiwatujący tłum na czele z dożą Giustiniano Partecipazio.
Droga do ustanowienia biskupstwa w Wenecji była już prosta. Nawet wskazane było, żeby miasto, które miało relikwię św. Marka miało taki status.
Szybko podjęto decyzję o budowie stosownej katedry, która stałaby się miejscem spoczynku świętego. Tak rozpoczęła się budowa Bazyliki św. Marka, gdzie do dzisiaj spoczywa ciało ewangelisty.

Konna kwadryga nad wejściem do bazyliki

Podziwiając bazylikę warto zwrócić uwagę na cztery konie znajdujące się wejściem do Bazyliki św. Marka. Wykonane z miedzi o czystości 96,67% (niektórzy błędnie twierdzą, że są z brązu), zostały skradzione przez Wenecjan z Konstantynopola w czasie IV krucjaty. Niestety ich rozmiar, a co za tym idzie również masa sprawiły Wenecjanom mnóstwo problemów w transporcie. Aby poradzić sobie z kłopotem zdecydowano się zmniejszyć masę koni i podzielić je na mniejsze części, odcinając im głowy wraz z dużym fragmentem szyi (mniej więcej w miejscu gdzie tułów przechodzi w szyję). Potem elementy ponownie złożono w jedną całość, a miejsce cięcia zamaskowaną dodając koniom na szyi gustowne przepaski.
Po renowacji zakończonej w roku 1980, która ujawniła, że zanieczyszczenia powietrza mocna uszkadzają rzeźbę zdecydowano się zainstalować nad wejściem kopię koni, a oryginał został przeniesiony do wnętrza bazyliki, gdzie można go oglądać z bliska.

Oryginalne konie z Konstantynopola eksponowane są wewnątrz bazyliki

Z końmi wiąże się jeszcze kilka innych, ciekawych historii ponieważ kilkukrotnie były przenoszone w nowe miejsca i znajdowały się nie tylko w rękach Konstantynopola i Wenecjan. Za sprawą Napoleona trafiły do Paryża, przez pewien czas były pod opieką Austrii, odwiedziły też Rzym … Interesujący jest fakt, że każde przenosiny przyniosły spektakularny upadek jakieś potęgi:
– upadek bizantyjskiej dynastii Komnenów i koniec czasów świetności Cesarstwa Bizancjum (w roku 1206 konie trafiają z Konstantynopola do Wenecji),
– upadek Republiki Weneckiej (rok 1797 – Napoleon zabiera konie do Paryża)
– upadek Napoleona (rok 1815 – konie wracają do Wenecji)
– upadek dynastii i imperium Habsburgów (rok 1917 – konie jadą do Rzymu, a w 1919 wracają do Wenecji) … czyli wygląda na to, że na Habsburgów trzeba było wykonać aż dwa przejazdy końmi 🙂

Bazylika św. Marka, współrzędne GPS:
45°26’04.1″N 12°20’21.9″E
45.434461, 12.339416 – kliknij i wyznacz trasę

11. Dzwonnica św. Marka (Campanile di San Marco)
Dzwonnica św. Marka, Wenecja

Dzwonnica św. Marka jest najwyższą budowlą Wenecji (98,6m) i … najchętniej wybieraną przez pioruny. Z tego powodu wielokrotnie płonęła, była remontowana, przerabiana i przebudowywana. W czasach Republiki Weneckiej na szczycie wieży rozpalano ogień i pełniła wtedy również rolę latarni morskiej. W roku 1609 była miejscem, w którym Galileusz zaprezentował swój nowy wynalazek: lunetę.
Po uderzeniu pioruna w 1745 roku została istotnie uszkodzona, a kolejne lata zaniedbań sprawiły, że samoistnie zawaliła się 14 lipca 1902 roku. Odbudowano ją z zachowaniem 100% wierności co do wyglądu zewnętrznego, ale sama konstrukcja wykorzystuje dostępne w XX wieku możliwości technologiczne.
Na wieży znajduje się punkt widokowy, na który można wjechać windą.

Dzwonnica św. Marka (Campanile di San Marco), współrzędne GPS:
45°26’02.5″N 12°20’20.7″E
45.434026, 12.339073 – kliknij i wyznacz trasę

12. Most Westchnień (Ponte dei Sospiri)
Most Westchnień, Wenecja

Romantyczna nazwa mostu w rzeczywistości nie ma nic wspólnego z romantyzmem. Nie o westchnienia kochanków tu bowiem chodzi, a o westchnienia skazanych i osadzonych więźniów, którzy drogę z sali sądowej do celi przebywali specjalnie wybudowanym łącznikiem między budynkiem pałacu dożów, a nowym więzieniem.
Początkowo pomieszczenia więzienne (czyli Piombi) znajdowały się na najwyższej kondygnacji, bezpośrednio pod dachem Pałacu Dożów. Pokrycia dachu wykonane było z płyt ołowianych, aby zapobiec ew. ucieczkom więźniów. W lecie słońce intensywnie nagrzewało ołowiane płyty, znacząco podnosząc temperaturę w celach, co wielokrotnie doprowadzało do śmierci osadzonych.
Cześć cel więziennych znajdowało się też w piwnicach pałacu (tzw. studnie, czyli Pozzi). Tutaj z kolei często zbierała się woda, której wysoki poziom (zwłaszcza podczas przypływów) był przyczyną wielu utonięć wśród pozbawionych ratunku więźniów.
Po wybudowaniu po drugiej stronie kanału nowego więzienia (Prigiono Nuove) budynki połączył most, złożony z dwóch korytarzy przedzielonych ścianą. Most pozwalał na szybki i bezpieczny transport skazanych z sali sądowej do nowego więzienia. Skazani przez okna mostu mieli okazję ostatni raz spojrzeć na Wenecję, co często kończyło się wydaniem żałosnego westchnienia.

Oczywiście funkcjonuje dzisiaj wiele przesądów, że przepłynięcie gondolą i pocałunek pod mostem gwarantują powodzenie, szczęście i miłość, a jak ktoś dodatkowo stanie na rękach w gondoli i zrobi “jaskółkę” na lewej nodze, to jest pewne, że będzie najszczęśliwszy i najbogatszy na świecie … ale daruję wam te przesądy. To już raczej element taniego, marketingowego folkloru turystycznego.

Most Westchnień (Ponte dei Sospiri), współrzędne GPS:
45°26’02.6″N 12°20’27.1″E
45.434064, 12.340871 – kliknij i wyznacz trasę

13. Campo Santi Giovanni e Paolo
Campo Santi Giovanni e Paolo, Wenecja
Kliknięcie na obrazek przeniesie cie do panoram na Mapach Google

Przy placu Santi Giovanni e Paolo znajdują się dwa sklejone ze sobą narożnikami kościoły. Jeden z nich (Scuola Grande di San Marco) ma obłędnie piękną, wykończoną kolorowym marmurem fasadę i wspaniale kontrastuje z drugim (Santi Giovanni e Paolo), o zdecydowanie bardziej surowej elewacji. Na placu znajduje się również pomnik Bartolomeo Colleoniego, wzdłuż jednego z boków przepływa jeden z weneckich kanałów, a całości urody placu dopełniają przechodzący nad kanałem mostek i kolorowe kamienice. Miejsce jest naprawdę niezwykle przyjemne i doskonale nadaje się na krótki odpoczynek, w jednej z licznych na placu kawiarni.

Campo Santi Giovanni e Paolo, współrzędne GPS:
45°26’21.8″N 12°20’29.0″E
45.439400, 12.341382 – kliknij i wyznacz trasę

14. Weneckie Ghetto

Wspomnienie o weneckim getcie to dobry moment by zaprezentować mapę dzielnic Wenecji. Spójrz na obrazek poniżej:

Wenecja – mapa dzielnic

W czasie funkcjonowania Republiki Weneckiej władze zmusiły żydów, by osiedlali się i zamieszkiwali jedynie w wyznaczonym do tego obszarze Wenecji. Słowo ‘getto” w tym znaczeniu jeszcze nie istniało. Jego znaczenie w szesnastowiecznym dialekcie weneckim oznaczało “odlewnię” lub “hutę”. Znaczenie to nie było oczywiście przypadkowe.
Obszar, który mogli zasiedlać żydzi został bowiem wyznaczony na jednej z wysp tworzących Wenecję (widoczna na mapie dzielnica Cannaregio). W tym miejscu mieściła się wtedy … huta i odlewnia. Zasiedlanie rozpoczęło się od Nowej Odlewni czyli Ghetto Nuovo (nowe getto), a potem rozrosło się na obszar Starej Odlewni czyli Ghetto Vecchio (stare getto). Powstałe w ten sposób nazwy są więc nieco mylące, bo nowe getto jest w rzeczywistości starsze od starego getta.
Warto zauważyć, że weneckie getto było pierwszym w historii świata obszarem izolacji etnicznej.
Spacerując przez Weneckie Ghetto zwróć uwagę na wysokość budynków. Niektóre z nich mają nawet 7-8 kondygnacji i nadal pozostają praktycznie najwyższymi budynkami mieszkalnymi w mieście. W szczytowym momencie na ograniczonym obszarze getta musiało się zmieścić około 5 tysięcy żydów, a brak możliwości powiększenia obszaru zmusił mieszkańców do budowy tak wysokich domów.
Obecnie w samej Wenecji mieszka około 500 żydów, przy czym w obszarze byłego getta pozostali tylko nieliczni.

Plac Ghetto Nuovo z synagogą, współrzędne GPS:
45°26’43.1″N 12°19’35.6″E
45.445309, 12.326541 – kliknij i wyznacz trasę

15. Most Cycków (Ponte delle Tette)
Most Cycków lub jak kto woli Most Piersi, chociaż po włosku i tak brzmi najlepiej: Ponte delle Tette
źródło foto: Wikipedia

Długo zastanawiałem się czy nie użyć nieco grzeczniejszej wersji nazwy, czyli Most Piersi, ale uznałem, że nie będę pudrował rzeczywistości. Skoro takie jest dosłowne tłumaczenie, to niech tak będzie. Poza tym “cycek” nie jest wyrazem, który budziłby powszechne zgorszenie, więc zostało tak jak jest.
Sam most nie jest jakimś nadzwyczaj pięknym miejscem, za to wiąże się z nim ciekawa historia, która przyciąga do niego wielu odwiedzających.
Wenecja jako miasto handlowe, w którym przez wieki zbiegały się ścieżki handlowe z całego siata, a przybyszów i ludzi będących tylko przejazdem było zawsze wielu. Bogactwo i duże pieniądze były codziennością, a swoboda zachęcała do do nieco mniej skrepowanych zachowań. Taka właśnie Wenecja tworzyła doskonałe warunki do rozwoju różnych usług, w tym oczywiście ogromną przestrzeń dla rozwoju najstarszej usługi świata: prostytucji. Wystarczy powiedzieć, że jak wynika z historycznych przekazów kronikarskich spisanych przez Marina Samolo, w okresie największego rozkwitu prostytucją w Wenecji trudniło się ponad 11,5 tysiąca pań (!!!). W przeliczeniu na liczbę mieszkańców, których wtedy w Wenecji było około 150 tys. wychodzi, że prostytucją w Wenecji trudnił się co dwunasty mieszkaniec miasta. Gdyby odnieść to tylko do populacji pań, a nie do całej populacji miasta, to ten udział byłby co najmniej dwa razy większy. Skala zjawiska był imponująca.
Nic dziwnego, że w końcu Wenecja postanowiła radykalnie ograniczyć ten proceder wprowadzając stosowne regulacje i zakazy, w formie ogłoszonego w 1412 roku dekretu. Mniej więcej sto lat później wydarzyło się jednak coś zaskakującego.
W XVI wieku wobec szybko rosnącej wśród mężczyzn w Wenecji mody na kontakty homoseksualne miasto zmuszone było skorzystać z pomocy prostytutek. Aby odwieźć młodych mężczyzn od miłości jednopłciowej, miasto zezwoliło kobietom na publiczne obnażanie piersi. Oczywiście nie można było tego robić wszędzie i nie mógł tego robić każdy. Mogły to robić wyłącznie weneckie prostytutki i tylko w jednym miejscu: na Moście Cycków (Ponte delle Tette) oraz w oknach otaczających go kamienic. Po zmroku panie miały też prawo kierować na swój biust światło, pozwalające na lepszą jego ekspozycję.
O tym czy plan wdrożony przez miasto i współpracujące z nim panie powiódł się statystyki milczą. Turyści jednak o tym doskonale pamiętają i licznie odwiedzają most do dzisiaj. Być może liczą, że coś się wydarzy?

Most Cycków (Ponte delle Tette), współrzędne GPS:
45°26’19.8″N 12°19’51.4″E
45.438840, 12.330944 – kliknij i wyznacz trasę

16. Most Rialto
Most Rialto, Wenecja

Most Rialto to najstarszy, a przez 500 lat jedyny stały most łączący oba brzegi Canal Grande. Jest prawdziwą ikoną Wenecji i chyba najczęściej fotografowanym w mieście obiektem. Najpierw funkcjonował jako konstrukcja prowizoryczna, ułożona na barkach, a potem zastąpiła go konstrukcja z drewna. Niestety drewniany most z różnych powodów ulegał uszkodzeniom lub zawalał się kilka razy. Jedna z bardziej spektakularnych katastrof miała miejsce w 1444 roku, gdy na moście zebrał się tłum gapiów, chcących (podczas uroczystości ślubnych) obserwować orszak markizy Ferrary, córki Alfonsa V Aragońskiego. Pod ciężarem zgromadzonych na nim ludzi most runął.
Szybko go odbudowano, ale po 80 latach funkcjonowania zawalił się znowu, Gdy po kolejnym odbudowaniu w 1578 roku runął ponownie (chyba po raz czwarty) wytrzymując tym razem jedynie 10 lat, miasto wreszcie zdecydowało się wyłożyć pieniądze na konstrukcję z kamienia. Pod każdą z podpór mostu po obu brzegach kanału wbito 6000 (tak, sześć tysięcy) dębowych pali i na nich wsparto konstrukcję długiego na 48 i szerokiego na 22 metry kamiennego mostu, który w dobrej kondycji możemy podziwiać do dzisiaj.
Most jest piękny i doskonale wpisuje się w architekturę Wenecji. Wygląda jak naturalna kontynuacja arkadowych fasad budynków przylegających do Wielkiego Kanału. Posiada trzy rzędy schodów, między którymi znajdują się dwa rzędy małych sklepów z biżuterią oraz pamiątkami.
W tym miejscu zawsze jest tłoczno, ale warto wejść na most, bo jest doskonałym punktem widokowym na Canal Grande. Z tego miejsca powstają często piękne zdjęcia pamiątkowe.

Most Rialto, współrzędne GPS:
45°26’16.7″N 12°20’09.5″E
45.437981, 12.335969 – kliknij i wyznacz trasę

17. Palazzo Contarini del Bovolo
Fragment klatki schodowej w Palazzo Contarini del Bovolo. Pięter jest sześć.

Najpiękniejsze schody Wenecji – bo tak często nazywana jest spiralna klatka schodowa przy Pałacu Contarini del Bovolo – nie od razu były integralna częścią budynku. Ich budowę zlecił Pietro Contarini, który zakupił pałac w 1489 roku i szukał sposobu na poprawę jego wyglądu, który w oryginalnej formie nie był dla niego satysfakcjonujący.
Ślimacze schody (znaczenie słowa Bovolo weneckim dialekcie oznacza ślimaka) mają wysokość sześciu pięter i kończą się tarasem widokowym, który jest jednym z fajniejszych punktów widokowych na Wenecję i jej dachy.
Wchodząc schodami zwróć uwagę, że wraz z kolejnymi piętrami (podobniej jak w muszli ślimaka) zmniejsza się wysokość arkadowych łuków. Zmiana wysokości łuków przy obserwacji klatki z poziomu ziemi tworzy złudzenie optyczne, sprawiające wrażenie, że spiralna klatka jest dużo wyższa niż w rzeczywistości.

Palazzo Contarini del Bovolo, współrzędne GPS:
45°26’05.5″N 12°20’04.4″E
45.434854, 12.334542 – kliknij i wyznacz trasę

18. Most Akademii (Ponte dell’Accademia)
Most Akademii, Wenecja

Most Akademii na pierwszy rzut oka wydaje się być drewniany (co dobrze nie wróży, zwłaszcza gdy zapoznasz się z opisaną powyżej historią Mostu Rialto), ale na szczęście nie jest. Pierwszy most w tym miejscu powstał gdy trwała ostatnia austriacka okupacja Wenecji (1848-1866). Miał formę pojedynczej, metalowej belki. Po około 80 latach użytkowania okazało się, że metal nie wytrzymał weneckiej wilgoci. Konstrukcja groziła zawaleniem i powstał pomysł budowy mostu kamiennego. Tymczasem sprytny inżynier Eugenio Miozzi w ciągu zaledwie 37 dni zbudował z drewna nowy most. Jak się okazało wymyślona i zrealizowana przez niego konstrukcja była na tyle dobra, że została na zawsze. W międzyczasie od roku 1933 most przeszedł kilka zabiegów konserwacyjnych, a główne łuki wsporcze zostały wymienione na metalowe, jednak sam most pozostał ten sam.
Możliwe, że gdyby w latach 30-stych XX wieku istniały już “trytki”, to Eugenio Miozzi wymyśliłby na “trytkach” konstrukcję, która wytrzymałaby bez konserwacji do dzisiaj.
Przez Most Akademii warto jednak przejść nie dla emocji “czy się zawali, czy może się nie zawali”, ale dla tego, że z niego jest jeden z najbardziej spektakularnych widoków na Canal Grande. Dla miłośników pięknych pamiątkowych fotografii jest to miejsce obowiązkowe.

Widok z Mostu Akademii, Wenecja

Most Akademii (Ponte dell’Accademia), współrzędne GPS:
45°25’54.2″N 12°19’44.2″E
45.431711, 12.328951 – kliknij i wyznacz trasę

19. Galeria Akademii (Gallerie dell’Accademia)

Punkt obowiązkowy dla miłośników sztuki. Gallerie dell’Accademia to największy na świecie zbiór sztuki weneckiej, prezentujący głównie malarstwo od XIV do XVIII wieku.
W zbiorach galerii znajdują się m.in. takie dzieła jak: Człowiek witruwiański (Leonardo da Vinci), Prezentacja Marii w świątyni (Tycjan), Pieta (Tycjan), Św. Jan Chrzciciel (Tycjan) czy Perspektywa z portykiem (Canaletto).

Galeria Akademii (Gallerie dell’Accademia) wejście główne, współrzędne GPS:
45°25’53.2″N 12°19’41.1″E
45.431450, 12.328095 – kliknij i wyznacz trasę

20. Bazylika Santa Maria della Salute
Widok z Mostu Akademii na Bazylikę Santa Maria della Salute, Wenecja

W czasie epidemii dżumy zmarło ponad 30% mieszkańców Wenecji. Ocaleni od śmierci w ramach wdzięczności za uratowanie siebie i miasta postanowili wznieść ogromny kościół. W ten sposób powstała Bazylika Santa Maria della Salute. Do dzisiaj każdego roku w dniu 21 listopada z placu św. Marka rusza procesja, która przez specjalnie na tę okoliczność wybudowany most pontonowy przechodzi przez Canal Grande do bazyliki. Procesja odbywa się w intencji za zdrowie miasta.

Bazylika Santa Maria della Salute, współrzędne GPS:
45°25’51.0″N 12°20’04.8″E
45.430831, 12.334679 – kliknij i wyznacz trasę

21. Ogrody Królewskie (Giardini Reali)

Spacerując zgodnie z zaproponowanym przeze mnie planem będzie to ostatni punkt pieszej wycieczki, który powinien dać ci nieco wytchnienia. Ogrody Królewskie to niewielki zielony skwerek ziemi obficie zarośnięty roślinami ozdobnymi i kwiatami. W mieście takim jak Wenecja, które niemal na każdym centymetrze kwadratowym suchego lądu wypełnione jest kamieniem, ten kawałek zieleni jest jak osobny, wyodrębniony z miasta świat. Wchodząc na teren ogrodu można odnieść wrażenie, że teleportowałeś się do innej rzeczywistości. Cień, który tworzy zieleń daje doskonale warunki do odpoczynku po długim i pełnym wrażeń dniu.
Ogrody dopiero od niedawna zostały udostępnione dla turystów. Wstęp do nich jest otwarty dla wszystkich i bezpłatny.

Ogrody Królewskie (Giardini Reali), współrzędne GPS:
45°25’57.7″N 12°20’16.7″E
45.432694, 12.337975 – kliknij i wyznacz trasę

Burano – wyspa kolorów

Burano

Po zwiedzeniu Wenecji mało prawdopodobne jest by starczyło ci czasu, a tym bardziej sił na odwiedzenie jednej z sąsiedniej wysp: Burano. Zakładam jednak, że na podstawie moich wskazówek możesz stworzyć własny plan, który uwzględni czas potrzebny na odwiedzenie Burano. Burano jest bowiem bajecznie kolorowym, fantastycznym skrawkiem ziemi, na którym czas i życie toczą się zupełnie inaczej niż w Wenecji, mimo że funkcjonują od wieków na tej samej lagunie i tak blisko siebie.
Osoby przyjeżdżające do Wenecji na dwa dni, często jeden dzień poświęcają na zwiedzanie miasta, a drugi przeznaczają na zobaczenie wysp: Murano i Burano.

Na Burano pływają dwie linie, przy czym jedna jest stała a druga sezonowa. Różnią się też czasem trwania rejsu i oczywiście trasą.
Położenie obu terminali zaznaczyłem na mapie zwiedzania zamieszczonej w pierwszej części wpisu. Jak widać terminal linii 12 mieści się w dzielnicy Cannaregio, a terminal linii 14 w pobliżu Placu św. Marka.

Vaporetto linia nr 12
Przystanek początkowy: Fondamente Nove terminal “A” (w skrócie: F.te Nove „A”)
Czas rejsu: około 1 h
Rozkład kursów: tablica kursów waporetto – [klik]

Terminal F.te Nove “A” – linia 12 vaporetto, współrzędne GPS:
45°26’38.0″N 12°20’20.8″E
45.443886, 12.339111 – kliknij i wyznacz trasę

Vaporetto linia nr 14 (linia sezonowa)
Przystanek początkowy: San Marco – San Zaccaria terminal „F”
Czas rejsu: około 1,5 h
Rozkład kursów: tablica kursów waporetto – [klik]

Terminal San Marco – San Zaccaria „F”- linia 14 vaporetto, współrzędne GPS:
45°26’00.8″N 12°20’31.4″E
45.433551, 12.342065 – kliknij i wyznacz trasę

Murano – weneckie zagłębie szkła

Murano

Drugą chętnie odwiedzaną przez turystów wyspą, położoną na lagunie w sąsiedztwie Wenecji jest stolica weneckiego szkła, czyli Murano. Zupełnie odmienna od Burano, ma swój specyficzny klimat i wdzięk. Jeżeli dysponujesz odpowiednią ilością czasu to niewątpliwie warto zakotwiczyć tutaj choćby na chwilę.
Murano jest zdecydowanie bliżej Wenecji niż Burano (dostaniesz się tutaj nawet w pół godziny) i ma zdecydowanie więcej połączeń.

Z przystanku vaporetto Fondamente Nove pływają tutaj linie: 4.1, 4.2, 12, 13
Z przystanku vaporetto San Marco – San Zaccaria płynie linia: 7

Wenecja – noclegi

Noclegi w Wenecji nie należą do tanich i znalezienie noclegu w cenie poniżej 100 EUR za noc, za pokój dwuosobowy jest praktycznie niemożliwe. Za to w cenie niewiele powyżej 100 EUR wybór jest całkiem spory. Wszystko zależy oczywiście w jakim momencie sezonu prowadzisz poszukiwania, ale jeżeli zaczniesz dość wcześnie (nawet kilka miesięcy wcześniej) to prawdopodobieństwo sukcesu jest duże. Z drugiej strony gdyby spojrzeć na sprawę inaczej, to okaże się, że zdecydowanie drożej niż w Wenecji jest np. w Barcelonie.
Tak czy inaczej, jeżeli masz taką możliwość i stać na na zapłacenie około 150 EUR za noc w Wenecji, to zdecydowanie warto to zrobić.
Poniżej zamieszczam kilka przykładowych ofert noclegów, które wyszukałem w kilka minut w trakcie pisanie tego wpisu. Jak widzisz ceny nie rzucają na kolana, za to jakość noclegów jest naprawdę wysoka. Myślę, że te propozycje to bardzo dobry punkt wyjścia do własnych poszukiwań. Kliknięcie na obrazek lub na link przeniesie cię do strony z ofertą oraz z listą podobnych ofert, w zbliżonej klasie cenowej. Klikaj, szukaj, a może akurat znajdziesz coś dla siebie? Prawdopodobieństwo jest duże.

B&B San Firmino – [klik]

La Capannaccia Venice – [klik]

Luxury Venetian Rooms – [klik]

4.9/5 - (707 votes)

Ważne dla mnie!

Wystaw artykułowi dobrą ocenę (5 gwiazdek mile widziane 😀 )!
To nic nie kosztuje, a dla mnie jest bardzo ważne! Blog żyje z odwiedzin i dzięki temu ma szansę się rozwijać. ZRÓB TO proszę i ... z góry dziękuję!

Jeżeli lubisz moje przewodniki z pewnością przyda ci się stworzony przez mnie katalog przewodników - [klik]. Znajdziesz w nim gotowe pomysły na kolejne wyjazdy, opisy innych kierunków turystycznych oraz alfabetyczny spis przewodników podzielony na państwa, miasta, wyspy i regiony geograficzne.

Zamieszczam również link do profilu na Facebook-u - [klik]. Wejdź i naciśnij "Obserwuj", wtedy nie przegapisz nowych, inspirujących wpisów.

No chyba, że wolisz Instagram. Nie jestem demonem mediów społecznościowych, ale zawsze możesz liczyć na coś miłego dla oka na moim instagramowym profilu - [klik]. Profil chętnie przyjmie każdego obserwatora, który nakarmi go swoim polubieniem.

Czytam WSZYSTKIE komentarze (i to wiele razy). Pod każdym z nich mógłbym napisać, że strasznie dziękuję, bo jesteście naprawdę fantastyczni. Często wracam do komentarzy, ponieważ dodają mi motywacji i energii. Dla mnie jest to nieoceniona skarbnica dobrych emocji!
Dziękuję Wam za to tutaj (nie chce zaśmiecać komentarzy powtarzającymi się podziękowaniami). Wiedz, że zostawiając tu dobre słowo robisz dla mnie naprawdę dobrą robotę!

Tworzone przeze mnie treści udostępniam bezpłatnie z zachowaniem praw autorskich, a blog utrzymuje się z reklam i współpracy afiliacyjnej. W treści artykułów będą więc wyświetlane automatyczne reklamy, a niektóre linki są linkami afiliacyjnymi. Nie ma to żadnego wpływu na końcową cenę usługi lub produktu, ale za wyświetlenie reklam lub skorzystanie z niektórych linków mogę otrzymać prowizję. Polecam jedynie usługi i produkty, które uważam za dobre i pomocne. Od początku istnienia bloga nie opublikowałem żadnego artykułu sponsorowanego.

Niektórzy z czytelników, którym zawarte tu informacje bardzo pomogły, pytają mnie czasem jak można wesprzeć blog? Nie prowadzę zbiórek ani programów wsparcia (typu: patronite, zrzutka czy "kup kawę"). Najlepszym sposobem jest korzystanie z linków. Ciebie to nic nie kosztuje, a wsparcie dla bloga generuje się samo.

Pozdrawiam




46 komentarzy do “Wenecja: największe atrakcje (mapa, plan zwiedzania, zabytki, gondole, ciekawostki)

  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Super opis, jak dla mnie najlepsze informacje jakie znalazłam w internecie. Chciałam żeby ktoś krok po kroku powiedział gidze mam iść, w którą stronę, włącznie z tym po której stronie mam wodę jak idę do celu. Naprawdę najlepszy przewodnik. Żadnych pytań, wszystko wiem, dziękuję Teraz już się nie boję, jadę za tydzień do Wenecji.

    Odpowiedz
      • o
        Bezpośredni odnośnik

        Rzeczywiście doskonale opisy. Wszystko czego szukałam, na dodatek lekkim piórem. Bardzo duża pomoc w planowaniu Wenecji. Zwiedzałam ja już 50 lat temu, ale dzieki pańskim opisom dużo wspomnień wróciło. Chcę zobaczyć też murano i burano. Dzieki za pomoc

        Odpowiedz
          • o
            Bezpośredni odnośnik

            Panie Jacku,
            Ten przewodnik to kawał rzetelnej, dobrej roboty. Napracował się Pan ogromnie, a wielu z nas doceni i skorzysta (ze spokojem już planując swoją podróż). Opisy atrakcji konkretne, zachęcające, jednak nienatarczywe- co jest wielką zaletą.
            Dziękuję serdecznie. Życzę wielu wspaniałych podróży!
            Julia
            Ps. Mała sugestia, jeśli można: w opisie padła informacja, że Pałac Dożow można zwiedzać o dowolnej godzinie. W tej chwili (lipiec 2024) należy zadeklarować konkretną godzinę podczas zakupu biletu.

      • o
        Bezpośredni odnośnik

        Świetnie opisane. Będę w Wenecji z dwojgiem wnucząt 21- 23 lipca. Zapewne skorzystam z pańskiego opisu. Dziękuję.

        Odpowiedz
        • o
          Bezpośredni odnośnik

          Super opis, bardziej się przydał przy zwiedzaniu i mapka z aktywnymi punktami najlepsza, bardzo dziękuję skorzystaliśmy🙂
          Pozdrawiam
          Magda

          Odpowiedz
      • o
        Bezpośredni odnośnik

        Lecę do Wenecji w czwartek na 2 dni. Zamierzam skorzystać z tego opisu i zaplanować czas …super 🙂
        Sen z powiek spędza mi tylko to że samolot powrotny mam w sobotę o 7 rano i nie wiem jak się wydostać z Wenecji tak rano …UPS…🤔

        Odpowiedz
      • o
        Bezpośredni odnośnik

        Super opis, niezbędne informacje i fajne ciekawostki świetnie się uzupełniają. Za kilka dni będę w Wenecji , więc sprawdzę w praktyce, 😀a potem przekażę swoje wrażenia i wnioski.

        Odpowiedz
    • o
      Bezpośredni odnośnik

      Mega superaśny przewodnik lecimy za chwilkę do Wenecji.
      Dziękuję za tak extra przewodnik
      Pozdrawiam Lidia Andrzej i Dawid ❤️

      Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Może Pan mi pomoże- nie rozumiem tylko jak mam kupić przez internet kartę dla dziecka do 29 r. Rolling Venice?

    Odpowiedz
    • o
      Bezpośredni odnośnik

      Przyznam się, że nie ćwiczyłem tego i zwyczajnie nie wiem. Nie będę próbował radzić, bo zwyczajnie nie chcę Pani wprowadzić w błąd.

      Odpowiedz
      • o
        Bezpośredni odnośnik

        ok, bardzo dziękuję. Pana informacje są super naprawde, poleciłam już kilku osobm ,które planują odwiedzić Wenecję
        pozdrawiam

        Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Hej,
    Dzięki za piękny i wspaniały opis, wybieramy się z żona na 3 dni do Wenecji i to jest najlepszy opis jaki znalazłem w sieci, konkretnie tak jak lubię 🙂
    Na pewno skorzystamy z Twojej trasy.
    Pozdrawiamy

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Z przyjemnością przeczytałam. Wiele istotnych informacji podanych w doskonałej formie. Bardzo przydatne niezależnie czy w Wenecji planuje się być jeden dzień czy więcej.

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Dziękuję…to fantastyczny opis..z pewnością będzie mi towarzyszył podczas 3 dniowego pobytu. Świetna robota! Gratuluję i turystycznie pozdrawiam 😉

    Odpowiedz
    • o
      Bezpośredni odnośnik

      To dla mnie idealny opis 😊szczegółowe informacje, mnóstwo ciekawostek i wszystko podane w przystępny sposob😊będę korzystać i będę wracać 😊

      Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Ten cudownie prosto napisany przewodnik pozwolił mi oswoić Wenecję w myślach . Cykor przed wyjazdem opanowany, a to już za parę dni. Dziękuję za pochyleniem się nad takimi zielonymi turystami jak ja.

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Panie Jacku, fantastyczny przekaz ! Ja dopiero na długi majowy weekend wybieram się do Wenecji ale z opisów już wiem co chcę zobaczyć i jak tam dotrzeć ! Bardzo dziękuję za dobre wskazówki i ciekawostki a przede wszystkim za szczegółowe informacje. Resztę skomentuję po powrocie !

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Dzień dobry Panie Jacku! Bardzo dziękuję za przewodnik po Wenecji! Co prawda spędzę tam zaledwie dwa dni, jednak z Pana pomocą, będzie to dla mnie wspaniały czas! Z mojej strony otrzymuje Pan pięć mocnych GWIAZDEK!

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Super szczegółowa trasa! Mam pytanie ile mniej więcej czasu zajmuje przejście całości sprawnym chodem? 😀
    Pozdrawiam!

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Fantastyczny opis! Bez lania wody, konkrety i trasa krok po kroku. Dziękuję za ułatwienie planowania wycieczki 🙂

    Odpowiedz
    • o
      Bezpośredni odnośnik

      Dzięki przewodnikowi zaliczyłam Wenecję w jeden dzień🙂bardzo przydatne informacje, miło się czyta, bardzo dziękuję że za darmo mogłam skorzystać z przejrzystego przewodnika, polecam wszystkim🙂

      Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Coś pięknego, przewodnik „uszyty dla mnie” opisany ze zdjęciami czegoś takiego potrzebowałam na pierwszą samodzielną podroż ze słabą znajomością j. angielski

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Świetny i rzeczowy przewodnik do Wenecji pokazujący esencję tego miasta. Dzięki wam mam plan na najbliższe zwiedzenie tego miejsca i poznanie zakamarków do których póki co nie dotarłam. Dobra Robota! Dziękuję 🙂

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Super przewodnik + aktywna mapa = Wow!
    Nie spotkałem tak przygotowanej instrukcji wcześniej.
    Brawo za profesjonalizm i użyteczność.
    Lecimy w październiku na dwa dni, mimo że wstępnie miał być jeden.
    Powodzenia w prowadzeniu dotychczasowej aktywności!

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Świetne opisy. Krótko zwięźle i na temat. Korzystam już po raz kolejny z Pana przewodników planując różne krótkie eskapady i napewno będę korzystać w przyszłości 🙂
    Pozdrawiam

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    rewelacyjnu opis piekne zdjecia ,po porostu EXTRA przygotowana wycieczka,informacje super opisane, brawo za profesjonalizm,chetnie skorzystam ,poniewaz sie wyboire,pozdrawiam i WIELKIE DZIEKUJE

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Witaj, wstyd się przyznać, ale unikam pisania komentarzy – po prostu mi się nie chce. Jednak tym razem czytając opisy i oglądając przewodniki zmieniłam zdanie. Przygotowanie całego dokumentu to spory wysiłek i ogrom wiedzy, jakim tutaj wykazał się twórca – szacunek dla Ciebie i ogromne podziękowania. Tobie się chciało stworzyć coś dla mnie ( bo za parę dni jadę do Wenecji), zatem i ja postanowiłam zrobić coś dla Ciebie. Dzięki temu przewodnikowi mam wrażenie, że Wenecję znam już na wylot. Już nie mam obaw przed samodzielną wycieczką. jeszcze raz dzięki wielkie. pozdrawiam Marzena

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Znakomity, przydatny, rzeczowy i sympatycznie napisany przewodnik. W mojej ocenie 5 gwiazdek to za mało, aby wyrazić wdzięczność za czas poświęcony na przygotowanie i napisanie tekstu. Dzięki!

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Świetny przewodnik, dokładnie to, czego szukałam 🙂 Za dwa tygodnie lecę do Wenecji świętować swoją 30 rocznicę ślubu, dzięki tak szczegółowym informacjom mam gotowy plan zwiedzania. A mapki są rewelacyjne 🙂
    Pięknie dziękuję i życzę kolejnych bajecznych wypraw.
    Z pewnością skorzystam z kolejnych opisów i podpowiedzi 🙂

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Cudowne miejsce, jutro lecę do Wenecji i chciałam zacząć szukać co gdzie zobaczyć , a tu jest wszystko w jednym miejscu bardzo dziękuję … 🙂

    Odpowiedz
  • o
    Bezpośredni odnośnik

    Witam serdecznie
    Pierwszy raz z Panem „podróżowałam” po Barcelonie. Teraz Wenecja. Wspaniałe opisy i wskazówki.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *